Funkjonowanie pojęcia „pan” w kulturze wiejskiej Królestwa Polskiego końca XIX w.
73
Maria K r i s a ń
Funkjonowanie pojęcia „pan” w kulturze wiejskiej Królestwa
Polskiego końca XIX w.
Streszczenie
Celem artykułu jest próba rekonsktrukcji pojęcia „pan”, jakie ukształtowało się i funkcjonowało w wyobraźni środowiska wiejskiego pod koniec XIX w. Podstawą do badań są: listy chłopów-emigrantów do Brazylii i Stanów Zjednoczonych z lat 1890–1891, korespondencja ukazująca się na łamach czasopisma „Gazeta Świąteczna” wydawanego w Warszawie od 1881 r.,
pamiętniki chłopskie oraz dane etnograficzne zebrane na ziemiach Królestwa Polskiego na
przełomie XIX–XX w.
A Master in the Eyes of a Peasant in the Kingdom of Poland
in the Second Half of the 19th Century
Abstract
The aim of the article is to reconstruct the notion of a “master”, which was shaped and functioned in the minds of peasants in the end of the 19th century. The research is based on: letters
of peasants who emigrated to Brazil and the USA from the years 1890–1891, letters published in
“Gazeta Świąteczna” [The Holiday Gazette] published in Warsaw since 1881, peasants’ diaries,
and ethnography data collected in the Kingdom of Poland at the turn of the 20th century.