222
Sympozja, zjazdy, konferencje, sprawozdania naukowe
a offline jako udostępnianie tylko w czytelniach, zarówno analogowo, jak
i cyfrowo. Obydwie formy udostępniania niosą za sobą rozmaite trudności,
np. problemy wiarygodności i autentyczności kopii cyfrowych (w IPN dobrym gwarantem jest stosowana w Cyfrowym Archiwum Infrastruktura Klu
cza Publicznego – PKI), ryzyko o charakterze technologicznym, ryzyko zniekształcenia bazy źródłowej (w Internecie jest wszystko?), problemy ochrony
prawnej materiałów. W IPN trwają prace nad możliwością udostępnienia
w sieci wybranych spośród już wykonanych 30 mln skanów dokumentów
z zasobu IPN, a wzorem ma być portal www.szukajwarchiwach.pl, który Leś
kiewicz uznał za jeden z najlepszych w Europie. W konkluzji stwierdził też,
że archiwa powinny udostępniać swoje zasoby zarówno online, jak i offline.
Następnie dr Agnieszka Rosa (Uniwersytet Mikołaja Kopernika) w referacie pt. Użytkownik jako element systemu informacyjnego zdefiniowała użytkownika jako osobę kontaktującą się z archiwum bez względu na formę (mejlowo, osobiście korzysta z zasobu w pracowni naukowej, zamawia kwerendy,
przegląda skany online itd.). W procesie udostępniania autorka wyodrębniła
trzy punkty styczne: archiwistę, użytkownika oraz zbiór źródeł, stwierdzając,
że od relacji między nimi zależy prawidłowość procesu udostępniania. Dla
archiwów ważna jest umiejętność rozpoznania potrzeb użytkowników i ich
kształcenie, a oferta archiwów powinna uwzględniać ich różne przygotowanie. Pomocny użytkownikom mógłby okazać się podręcznik posiadający elementy poradnika.
Ostatnim prelegentem był dr Wiesław Nowosad (Uniwersytet Mikołaja
Kopernika), który przedstawił referat Rola i zakres współpracy archiwisty i in
formatyka (współautorstwo z nieobecnym dr. hab. Krzysztofem Sytą). Prze
analizował on relacje między informatykami a pracownikami administracji
publicznej, w tym archiwistami, zarówno zakładowymi, jak i pracującymi
w archiwach zakładowych. Według prelegenta, jako że urzędy i archiwa korzystają z gotowych systemów, informatycy są tam niepotrzebni.
We wszystkich wystąpieniach odwoływano się do prac i książek prof.
Ryszewskiego, ze szczególnym uwzględnieniem stworzonego przez niego
standardu FOPAR, modelu analizy systemowej oraz zasady strukturalnej poszanowania zasobu archiwalnego. Wpływ koncepcji Ryszewskiego na zagadnienia komputeryzacji archiwów w Polsce był bardzo znaczący, co podkreślano bardzo wyraźnie i często.
W dyskusji podnoszono problem konieczności badań potrzeb użytkowników (były głosy, że są one niepotrzebne), a także potrzeby wprowadzania nowych terminów, np. archiwista cyfrowy czy archiwistyka cyfrowa
(Hanna Staszewska zachęcała do zapoznania się z wykładnią zaproponowaną przez dyrektora NAC dr. Wojciecha Woźniaka, opublikowaną na łamach
„Archeionu”, t. 113 z 2012 r.). W wielu głosach podnoszono też zasługi prof.
Nawrockiego i jego zespołu naukowego Informatyka i Archiwa, który od lat