220
Sympozja, zjazdy, konferencje, sprawozdania naukowe
Sympozjum naukowe Komputeryzacja i digitalizacja w archiwach, Olsztyn,
27-28 października 2014 r.
Sympozjum zorganizowali: Instytut Pamięci Narodowej, Uniwersytet War
mińsko-Mazurski w Olsztynie i Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Okoliczność była szczególna – uczczenie osiemdziesiątych urodzin profesora
Bohdana Ryszewskiego, a dobór prelegentów i tematów wystąpień był ściśle
skorelowany z tą okazją.
Sympozjum stanowiło też w zamyśle organizatorów swego rodzaju podsumowanie dotychczasowych działań archiwów w dziedzinie komputeryzacji i informatyzacji, nawiązując do spotkań organizowanych w latach dziewięćdziesiątych XX w. na UMK.
W pierwszej części obrad duże zainteresowanie wywołały wystąpienia
Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych prof. Władysława Stępniaka
(referat wprowadzający) oraz jego zastępcy dr. Andrzeja Biernata (Kompu
teryzacja a digitalizacja w archiwach państwowych w Polsce). Obaj przedstawili
wyzwania, przed którymi stoją archiwa państwowe: przede wszystkim udział
w rządowym programie Sprawne Państwo 2020 oraz w Programie Operacyjnym
Polska Cyfrowa, do którego zgłoszono dwa projekty: Cyfrowe Archiwa (digitalizacja i udostępnianie zasobu online, rozbudowa systemu teleinformatycznego obejmującego wszystkie funkcje archiwów – na bazie ZoSIA) oraz
Archiwum Dokumentacji Elektronicznej (przygotowanie rozwiązania, które
pozwoli na przejmowanie i przechowywanie w archiwach państwowych dokumentacji elektronicznej). Podkreślano potrzebę zwiększenia stopnia udostępniania skanów, z czym wiąże się zwiększenie tempa digitalizacji, czego wymagają od archiwów także partnerzy projektów europejskich, np.
APENET. Dyrektor Biernat zapowiedział odejście od papierowych pomocy
archiwalnych na rzecz cyfrowych, przy zachowaniu warunków ich bezpiecznego przechowywania. Wszystkie te zmiany należy rozpatrywać w kontekście nowego rodzaju użytkowników, którzy pojawili się ostatnio w archiwach:
są często jednorazowi, nieznający struktury zasobu, mający inne nawyki i potrzeby informacyjne. Zwrócono też uwagę na to, że archiwa będą musiały
przygotować się do wdrożenia nowych rozwiązań, związanych z wchodzącą
w życie w 2015 r. dyrektywą europejską dotyczącą re-use. Dyrektor Biernat
przy okazji wyraził sceptycyzm w sprawie możliwości i konieczności wprowadzania standardów opisu archiwalnego, bo doświadczenia dotychczasowe pokazują, że nieustandaryzowane dane z polskich archiwów są już publikowane w Internecie, a jako bardziej potrzebny wskazał wspólny punkt
dostępu do danych. Wyzwaniami tymi będą zajmować się archiwiści cyfrowi, obejmujący tę część dziedziny archiwalnej, jaką jest archiwistyka cyfrowa
(Biernat przywołał tu definicję Wojciecha Woźniaka).
Z kolei dr Paweł Perzyna (Instytut Pamięci Narodowej) w interesującym
wystąpieniu omówił Problemy terminologiczne wynikające z komputeryzacji ar