Recenzje i omówienia
207
nika z pracy, nietuzinkową postać. Do pozytywów recenzowanej pracy zaliczyć należy skrupulatne wykorzystanie materiałów źródłowych zgromadzonych w trakcie kwerendy archiwalnej. Została ona przeprowadzona nie tylko
w archiwach Poznania i Wielkopolski, lecz również w archiwach centralnych
(Archiwum Akt Nowych w Warszawie) oraz placówkach, których materiały
niezwykle rzadko były dotąd wykorzystywane (Archiwum Fundacji Kultury
i Dziedzictwa Ormian Polskich w Warszawie). Archiwalia zostały uzupełnione licznymi źródłami drukowanymi. Autor wykorzystał ponadto zbiory
przechowywane w bibliotekach na terenie całego kraju. Obszerna jest także bibliografia. Na zakończenie wspomnieć należy, że to już kolejne ciekawe opracowanie przygotowane siłami archiwistów z Archiwum Oddziału
Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. Kilka lat wcześniej bowiem inny członek tego małego zespołu przygotował biografię historyka i archiwisty prof.
Kazimierza Kaczmarczyka. Potwierdza to sens przechowywania spuścizn po
uczonych w tej placówce archiwalnej. Gwoli porządku dodać jeszcze należy,
że książka wydana została przez poznańskie Wydawnictwo Rys pod koniec
2014 r.
Krzysztof Stryjkowski (Poznań)
Tadeusz Grabarczyk, Jazda zaciężna Królestwa Polskiego w XV wieku,
Wydawnictwo Blue Note, Łódź 2015, ss. 308, ilustracje, mapy
Opublikowana w 2000 r. rozprawa Tadeusza Grabarczyka, poświęcona piechocie zaciężnej w Królestwie Polskim w XV w.3, stanowiła przełom w badaniach nad organizacją, składem, uzbrojeniem i działaniami wojska średniowiecznego. Oparta była nie tylko na ogólnie dostępnych źródłach, lecz
przede wszystkim na bardzo szczegółowej analizie zgromadzonych danych
Autor w sposób kompletny i kompetentny omówił problem tytułowy.
Przypomnienie tej książki jest niezbędne, w 2015 r. bow iem nakładem
Wydawnictwa Blue Note ukazała się kolejna praca zwarta tego historyka,
tym razem poświęcona jeździe zaciężnej Królestwa Polskiego w XV w. Ten
rodzaj broni był zazwyczaj niesłusznie pomijany w opracowaniach o charakterze podręcznikowym czy monografiach poszczególnych wojen. A tymczasem, jak dowodzi Grabarczyk, zaciężni jeźdźcy już w XV w. stanowili niekiedy nawet 25% stanu osobowego armii. Warto podkreślić, że Autor posługuje
się w odniesieniu do nich terminem „wojska pieniężne” i należy uznać, iż
jest to termin trafny. Desygnat „pieniężne” najlepiej oddaje charakter od3 T.
Grabarczyk, Piechota zaciężna w Królestwie Polskim w XV wieku, Łódź 2000.