Przegląd Archiwalno-Historyczny 2 (2015) | Page 193

Recenzje i omówienia 193 Na kartach niniejszej publikacji znajdziemy chociażby takie wybitne osobistości, jak: wspomniany już Jerzy Pertek, którego teksty o tematyce marynistycznej znają miłośnicy tego typu literatury w  całej Polsce, oraz Arkady Fiedler – podróżnik, który był niemal w każdym zakątku świata, a swoje wrażenia i  obserwacje opisywał w  licznych książkach, cieszących się ogromną popularnością. Mariusz Borowiak do grona swoich bohaterów zaliczył m.in. Mieszka I oraz jego córkę Świętosławę. Pierwszy historyczny władca państwa polskiego został przedstawiony jako ten, który położył podwaliny pod polską politykę morską, jako zwycięzca bitwy pod Cedynią z roku 972, dzięki czemu objął władanie nad ujściem Odry. Natomiast Świętosława, córka Mieszka I, pierwsza znana szerzej kobieta z kraju Polan, poprzez zawierane małżeństwa stała się matką królów Szwecji oraz Danii. Na łamach wydawnictwa przeczytać możemy o wielu wybitnych podróżnikach, np. o  urodzonym w Poznaniu ok 1450 r. Gasparze da Gama, uznawanym za znawcę rejonów Oceanu Indyjskiego, który podróżował m.in. ze słynnym portugalskim żeglarzem Vasco da Gamą. Czytelnicy mogą zapoznać się również z  sylwetkami braci Arciszewskich urodzonych w  latach dziewięćdziesiątych XVI w. w Rogalinie, z  których najstarszy, Eliasz, doradzał królowi Władysławowi IV Wazie w sprawach budowania fortyfikacji morskich. Z kolei Bogusław, najmłodszy z braci, brał udział w wyprawach organizowanych przez holenderską Kompanię Zachodnioindyjską do Brazylii. Natomiast Krzysztof Arciszewski wyjechał do Holandii, gdzie studiował nawigację, inżynierię wojskową i artylerię, piastował funkcję generała wojsk holenderskich i admirała floty, został również nagrodzony wysokimi odznaczeniami holenderskimi za udział w walkach z Portugalczykami w Brazylii. Wiele miejsca autor poświęcił marynarzom Polskiej Marynarki Handlowej oraz Polskiej Marynarki Wojennej i  to nie jedynie dowódcom, ale również podoficerom i ich podwładnym pełniącym służbę i spełniającym różnorodne zadania na okrętach pływających po oceanach całego świata. Oprócz marynarzy na kartach Słownika znajdziemy również postacie artystów, malarzy, naukowców i filozofów. Można wymienić np.: Jana Danysza, urodzonego w  roku 1860 w  Chylinie Wielkopolskim, mikrobiologa, który prowadził swoje badania m.in. w Afryce i Australii; Lecha Siudę, urodzonego w Lesznie w 1909 r., który w okresie II wojny światowej pełnił funkcję lekarza okrętowego na statku Sobieski; Zygmunta Konarskiego, urodzonego w Poznaniu w 1936 r. artystę rzeźbiarza, autora replik rzeźb znajdujących się w muzeum Arkadego Fiedlera. W omawianej publikacji znalazło się również miejsce dla wybitnych Wielkopolanek, m.in. Marii Wandy Karczewskiej, która wychowywała się w Kaliszu. Ta pisarka i poetka wydała dwie powieści marynistyczne: Ludzie spod żagli oraz Weekend w Riverside, za które otrzymała nagrody. Wielką odwagą wsławiła się natomiast Irena Maria Dybek, pielęgniarka, która pod-