168
Łukasz Bielecki, Maciej Głowiak
Zgromadzenie w jednym miejscu niemal kompletnej bazy danych małżeństw z XIX w. z terenu Wielkopolski otwiera również nowe możliwości
analizy statystycznej wszystkich danych i pozwala na sformułowanie interesujących wniosków. Oprócz podstawowego celu – odnajdywania zapisów
o ślubach w dziewiętnastowiecznej Wielkopolsce, baza danych tej wielkości
(obejmująca szacunkowo prawie dwa miliony osób) może być przydatna w innych zastosowaniach z dziedzin: historii, demografii, językoznawstwa, antroponimii itp. I tak, dla przykładu, przebieg liczby zawieranych małżeństw
w poszczególnych latach obrazuje występujące w Wielkopolsce epidemie.
Widoczny spadek liczby ślubów przypada również na wojnę prusko-francuską, co wiąże się z poborem młodych mężczyzn do wojska. Po epidemiach
i po wojnie następuje natomiast szybki wzrost liczby ślubów, z których duża
część dotyczy powtórnych małżeństw wdowców i wdów. Dokładniejsza
analiza danych pozwala również na ustalenie średniego wieku małżonków
lub częstości występowania imion i nazwisk w poszczególnych częściach
Wielkopolski, co można będzie w przyszłości zobrazować na mapie.
Baza danych i wyszukiwarka Projektu umieszczona jest na serwerach udostępnionych nam przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe
pod adresem: poznan-project.psnc.pl. Wyszukiwarka posiada stworzony
przez autorów, zaawansowany algorytm znajdowania podobieństw pisowni
i brzmienia nazwisk. Jego stosowanie jest niezbędne dla odnalezienia możliwie największej liczby osób używających konkretnego nazwiska. Zawartość
bazy danych z różnych przyczyn nie zawsze odpowiada informacji oczekiwanej przez użytkowników. Dziewiętnastowieczne akta metrykalne bowiem charakteryzują się niejednolitą pisownią tych samych nazwisk, których
brzmienie nie było wówczas zresztą jeszcze do końca ustalone, zwłaszcza
w odniesieniu do szerokich warstw ludności chłopskiej. Przy przedsięwzięciu o tej skali nie da się również uniknąć błędów odczytu przez indeksujących, a jakość materiału źródłowego też pozostawia nieraz wiele do życzenia.
Dla poprawy odczytu stosujemy często korektę dokonywaną przez bardziej
doświadczonych ochotników, najlepiej tych, którzy dobrze znają dany teren
czy parafię.
Wyszukiwarka Poznan Project pozwala odnaleźć podstawowe informacje o ślubujących, spisane w przyjętym przez nas standardowym formacie, który ma za zadanie zasadniczo tylko identyfikację danej pary i odesłanie do oryginalnego aktu ślubu w odpowiednim archiwum (rzadziej innego
typu lokalizacji). Nie daje bezpośredniego dostępu do skanu (większość spisanych w Projekcie ślubów i tak nie jest osiągalna w Internecie) i nie przytacza pełnego brzmienia zawartości aktu. Wyniki wyszukiwania nie są zatem
samoistnym rezultatem badawczym, ale pomagają odnaleźć konkretne źródło historyczne, które użytkownik powinien następnie samodzielnie odszukać i krytycznie zanalizować.