166
Łukasz Bielecki, Maciej Głowiak
chodzenia imigrantów mających „Posen” wpisane do dokumentów podróżnych i innych, wystawionych już w kraju docelowym). Osoby zaś, które zdają
sobie sprawę z faktu, iż określenie „Posen” odnosi się raczej do całej prowincji, a nie do miasta, muszą dojść do wniosku, że odszukanie przodka w dokumentach metrykalnych wielu setek wielkopolskich parafii jest zadaniem niewykonalnym w pojedynkę.
Rozwiązanie polegające na wspólnym zindeksowaniu ślubów z całego regionu i udostępnieniu ich w formie bazy danych, dawało zatem nadzieję na
odszukanie w przyszłości każdej pary, która na tym terenie zawarła małżeństwo, wraz z informacją o czasie i miejscu ślubu. Dane powyższe pozwalają
na ogół na skuteczną kontynuację badań historii rodziny już na gruncie wielkopolskim. Dla podjętego projektu przyjęto angielską nazwę Poznan Project,
co ściśle rzecz biorąc należałoby przetłumaczyć jako „Projekt Poznańskie”,
sens tej nazwy zawierał się w postulacie opracowania całej pruskiej Prowincji
Poznańskiej, a jednocześnie wyeksponowana została nazwa „Poznań”, której
dwuznaczność leżała wszak u źródła omawianego problemu. Można było zakładać, że w przeciętnej parafii odbywało się rocznie około kilku do kilkunastu ślubów, których spisanie w skali lat kilkudziesięciu lub nawet całego stulecia nie przekraczałoby możliwości jednej osoby. Pozostało więc zebranie grona
ochotników, którzy chcieliby poświęcić czas na współpracę w tak zarysowanym projekcie. Koordynacji działań podjął się Łukasz Bielecki z Poznania.
Początkowo prace indeksacyjne, wykonywane głównie przez genealogów polonijnych, przebiegały dość powoli, zwłaszcza że trzeba było równocześnie szczegółowo rozpoznać istniejące źródła, którymi są dla Poznan
Project przede wszystkim dziewiętnastowieczne księgi ślubów parafii katolickich i ewangelickich, w mniejszym stopniu ich cywilne duplikaty (w okresie 1808-1874) i akta pruskich urzędów stanu cywilnego (od 1 października
1874 r.).
W roku 1999 przyjęliśmy zakres lat 1835-1884 jako ten, dla którego należy
w miarę możliwości zindeksować komplet ślubów – było to pięćdziesięciolecie poprzedzające okres najbardziej intensywnej emigracji. W takim przedziale czasu, jak można było założyć, z każdej rodziny powinno dać się odszukać ślub przynajmniej w jednym pokoleniu. Następnie zakres ten był jeszcze
dwukrotnie rozszerzany i ostatecznie obejmuje lata 1800-1899. Również terytorialnie poszerzono obszar działania Projektu, pierwotny teren pruskiej
Prowincji Poznańskiej uzupełniono o inne regiony wchodzące w skład szeroko rozumianej historycznej Wielkopolski, szczególnie o gubernię kaliską
w granicach z zaboru rosyjskiego, rejon Wałcza i Złotowa oraz liczne parafie przyległe.
Przełomem w pracach nad Projektem było włączenie się do jego realizacji w roku 2005 Macieja Głowiaka, który od podstaw stworzył bazę danych
i wyszukiwarkę działającą od tej pory w Internecie. Możliwość wygodnego