52
Patrycja Kanafocka
c y […]”26. Istotne było objęcie działaniem Towarzystwa jak największej grupy
osób, także na dworcach poza Poznaniem. Stąd list do proboszcza parafii far
nej w Gnieźnie, zawierający prośbę o przyłączenie się księdza proboszcza do
Towarzystwa i pełnienie funkcji opiekuna. W poznańskim oddziale pracowa
ło w 1913 r. dziewięć kobiet i dwóch księży, pełnili oni dyżury na dworcu, na
początku każdego kwartału, a także w okresie wiosennym, kiedy najwięcej
osób przyjeżdżało w poszukiwaniu pracy. Zadaniem organizacji było zapew
nienie opieki szczególnie młodym osobom, które bywały nierzadko ofiarami
przestępców. Aby uchronić je od takiego losu, udzielano schronienia, pora
dy dotyczącej wolnych stanowisk i biur pośrednictwa, które w sposób zgod
ny z prawem zajmowały się poszukiwaniem pracy27.
Pomoc kobietom oszukanym, ale i tym obawiającym się korzystania
z biur stręczeń, zapewniało Stowarzyszenie Bezpłatnego Wykazu Pracy,
które świadczyło pomoc młodym dziewczętom. Po opuszczeniu szkolnych
ław często poszukiwały pracy samodzielnie, co nie zawsze kończyło się dla
nich szczęśliwie. W trudnej sytuacji znajdowały się również młode kobie
ty pozbawione wykształcenia zawodowego, tak więc organizowano kursy
umożliwiające zdobycie zawodu, następnie zaś starano się pomóc w przyję
ciu podopiecznych do konkretnych, sprawdzonych miejsc pracy. Osobnym
elementem działania była opieka nad kobietami trudniącymi się prostytucją,
które chciały uczciwie pracować. I tutaj starano się sprostać oczekiwaniom
zarówno samych zainteresowanych, jak i społeczeństwa, rzadko odnoszące
go się pozytywnie do przemian28.
Zmieniające się zasady funkcjonowania kobiet w przestrzeni życia spo
łecznego, szczególnie coraz częstsza obecność na rynku pracy, wymagała od
nich korekt organizacyjnych. Stopniowo zmieniał się obraz kobiety pracują
cej jako tej, która nie potrafiła zaakceptować swego naznaczonego przez Boga
i naturę miejsca u boku męża. Wraz z industrializacją i rozwojem gospodarki
wolnorynkowej, na fali emancypacji niechcianej przez Polki z zaboru pruskie
go, nadeszły zmiany. Wymogły one na kobietach walkę o zapewnienie sobie
miejsca pośród osób trudniących się pracą zarobkową. Rzeczniczki każdego
z zawodów reprezentowanych przez kobiety starały się organizować w to
warzystwa, odgrywać rolę przedstawicielską. Pojawiło się zatem w 1907 r.
Towarzystwo Opieki Katolickiej nad Służbą Żeńską. Jego głównym zadaniem
było zapobieganie wyzyskowi ze strony biur pośrednictwa, na co najlepszym
rozwiązaniem było założenie własnego biura stręczeń, a schronisko utworzo
26 Ustawy
Towarzystwa Katolickiej Opieki Dworcowej w Poznaniu, Poznań [1899?], s. 1.
Tułodziecka, dz. cyt., s. 19; Archiwum Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Archiwum Pa
rafii Gniezno – Św. Trójcy, Akta dotyczące Towarzystwa Opieki nad Żłobkiem, (1910-1925): List
przedstawicieli Katolickiej Opieki Dworcowej w Poznaniu do proboszcza parafii Farnej z kwiet
nia 1912, sygn. AP 59570 i AP59571.
28 A. Tułodziecka, dz. cyt., s. 17.
27 A.