Przegląd Archiwalno-Historyczny 1 (2014) | Page 255

Sympozja, zjazdy, konferencje, sprawozdania naukowe 255 grywały one również wojskową rolę – były punktami orientacyjnymi na ma­ pie (w 1875 r. wydawnictwo odsprzedało mapy armii). Po przeprowadzonej analizie tych map autor doszedł do wniosku, że nie są one dobrym źródłem do odtworzenia historii gospodarczej. Autorzy dwóch kolejnych referatów omówili obszary leśne. Tomasz Olen­derek (Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Wydział Leśny, Kate­ dra Urządzania Lasu, Geomatyki i Ekonomiki Leśnictwa w Warszawie) omó­ wił cechy mapy leśnej, która jest mapą wykonaną w celu prowadzenia właści­ wej gospodarki leśnej – sporządzoną ręcznie do końca XX w. Należą do nich mapy gospodarcze 1:5000 i przeglądowe 1:25000, a wg przeznaczenia: mapy urządzeniowe (łowieckie, administracyjne). Powstawały one od czasów za­ borów do czasów PRL-u. Nie należały one do map dokładnych. Tą opinię potwierdza autor kolejnego referatu Krzysztof Okła (Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych), wg którego mapy leśne ze względu na brak pieniędzy na wynajęcie kartografa, rysowane były przez leśników. Pierwsze opracowanie urządzeniowe w Polsce powstało w 1794 r. W następnej, III sesji również omówiono środowisko geograficzne, tym razem skupiając się na rozwoju miast. Ewa Krzyżanowska-Walaszczyk (Biuro Urbanistyczno-Architektonicznego w  Poznaniu) przedstawiła „Sieć wodną doliny środkowej Warty w  okolicach ujścia rzeki Prosny...”, któ­ ra wg autorki uwarunkowała rozwój miasta Pyzdry jako węzła transportu rzecznego. Mało jest opracowań, które przedstawiałyby sieć hydrograficz­ ną. Po analizie map, które nie zawsze prezentowały wysoki poziom karto­ metryczny, można wywnioskować, że miasto Pyzdry na przestrzeni wieków miało większe lub mniejsze znaczenie. Przed rozbiorami, dzięki spławności Prosny, w Pyzdrach dokonał się rozwój gospodarczy. Jednak okres zaborów go zahamował. W kolejnych dwóch referatach zostały omówione układy przestrzenne miast. Teresa Bogacz (Wyższa Szkoła Zarządzania we Wrocławiu) przedsta­ wiła referat pt. „Mapy Lubina z XIX i XX wieku jako źródła do badań nad roz­ wojem przestrzennym miasta”. Referat był bardzo ciekawą analizą kolejnych etapów rozwoju tego miasta. Zniesienie murów obronnych w latach 1815-1918 spowodowało otwarcie się przestrzeni grodu i  zapoczątkowało indu­ strializację. W latach 1870-1918 nastąpiły: wysoki stopień uprzemysłowienia, nadawanie praw miejskich, przyrost ludności, a lata 1919-1945 to okres zabu­ dowy przestrzeni miejskiej. Na podstawie porównania map topograficznych prelegentka doszła do wniosku, że rozwój obszaru miejskiego miał miejsce głównie przy drogach wylotowych z Lubina do innych miast. Nastąpiło to jednak dopiero po II wojnie światowej, gdy rozwinął się przemysł kopalnia­ ny, wcześniej były to tereny rolnicze. Układ przestrzenny Lublina przedstawił Michał Trzewik (Biuro Miej­ skiego Konserwatora Zabytków w Lublinie) na podstawie map austriac­kich z  XVIII i  XIX w., omawiając ich przydatność w  badaniach historycznych.