Przywilej Antoniego Szołdrskiego starosty rogozińskiego na rabinat w Rogoźnie...
217
Przywilej ten wydajemy z tekstu jego drugiej oblaty w księdze grodzkiej
poznańskiej z 1781 r., zgodnie z zasadami instrukcji wydawniczej24. Źródłu
nadajemy więc nagłówek, podajemy jego sygnaturę archiwalną i zaznacza
my w nagłówku oraz w tekście jego oryginalną foliację, wprowadzając współ
czesne sposoby zapisu wielu wyrazów oraz dzisiejszą interpunkcję i alinea
cję. W pisowni starano się maksymalnie zachować wierność oryginałowi.
Dlatego pozostawiono wyraźnie błędne lub specyficzne (gwarowe) i niegra
matyczne zapisy niektórych wyrazów, sygnalizując to znakiem: [!]. W trzech
przypadkach, dla uzyskania pełnej jasności tekstu, dodano w nawiasach pro
stokątnych brakujące, a jednoznacznie, logicznie wynikające z kontekstu wy
razy: [nim], [to], [obiecuję]. Ponadto w potwierdzeniu przywileju z 1775 r. do
dano w takim samym nawiasie imię: [Jakub]. Rozwinięto skróty występujące
w dodatkowych zapisach, głównie w formułach oblacyjnych. W nawiasach
kątowych objaśniono także już nieużywane, a wywodzące się przeważnie
z łaciny i dziś niezrozumiałe wyrazy staropolskie, co uczyniono w oparciu
o informacje ze słowników języka polskiego S.B. Lindego i tzw. warszawskie
go25. Łacińskie formuły oblacyjne oddano w brzmieniu oryginalnym, bez ich
tłumaczenia na język polski. Pozostawiamy także wadliwy w oryginale zapis
dotyczący wystawcy przywileju: „Antonius Łodzia z Szołdrski[!] Szołdrski
starosta rogoziński”, z zaznaczeniem pomyłki wykrzyknikiem umieszczo
nym w nawiasie prostokątnym. Poprawnie powinien on brzmieć: Antonius
Łodzia z Szołdr Szołdrski starosta rogoziński.
Przywilej na rabinat w Rogoźnie dla Lewka Maśka z Łęczycy,
wydany 12 lutego 1765 r. przez Antoniego Szołdrskiego starostętenutariusza rogozińskiego
Archiwum Państwowe w Poznaniu. Księgi grodzkie. Poznań. Gr. 1160 (daw. sygn.
Rel. Posn. 596), r. 1781, relationes protocollon, k. 1062-1062v.
[k. 1062] Oblata consensus super rabinatum Rogosnensem pro infideli Lewek
Masiek.
Ad officium et acta praesentia castrensia Posnaniensia personaliter ve
niens infidelis Lewek Masiek obtulit officio praesenti ad acticandum ac
tisque praesentibus inscribendum consensum super electionem rabina
24 Instrukcja
wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy,
Wrocław [1953].
25 S.B. Linde, Słownik języka polskiego, t. 1-6, Lwów 1854-1860 (wyd. 2.), przedruk fototypicz
ny: Warszawa 1951; Słownik języka polskiego, pod red. J. Karł owicza, A.A. Kryńskiego, W. Niedź
wiedzkiego, t. 1-8, Warszawa 1900-1927, reedycja fotooffsetowa: Warszawa 1952-1953.