Na co umierali poznaniacy?
153
była w objętym pierścieniem fortyfikacji śródmieściu. Kwerenda ksiąg para
fii św. Marcina (N=3665) i św. Rocha (N=194) dostarczyła danych odpowied
nio za lata 1850-1864 i 1850-1870. Księgi parafii św. Marcina dla wskazanego
przedziału czasu zdeponowane są w Archiwum Państwowym w Poznaniu.
W przypadku parafii św. Rocha, dane za lata 1850-1866 spisano z ksiąg zgo
nów zdeponowanych w Archiwum Państwowym w Poznaniu, natomiast za
lata 1867-1870 – w Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu. Z literatury za
czerpnięto informacje o przyczynach zgonów w dwó ch kolejnych parafiach
katolickich: zamożniejszej parafii św. Marii Magdaleny (N=6893) i ubogiej pa
rafii św. Małgorzaty (N=5376)8.
4. Metody
W pracy dokonano analizy głównych przyczyn zgonów poznaniaków z czte
rech parafii katolickich. Ponieważ w ontogenezie rozkład zgonów z niektó
rych przyczyn nie jest jednakowy, obliczono dodatkowo frakcje zgonów
z wybranych przyczyn dla określonych kategorii wiekowych, w których – jak
się wydaje – były one głównym regulatorem umieralności. Zgony wywołane
chorobami zakaźnymi scharakteryzowano w grupie dzieci w wieku od 2. do
14. lat, zgony z powodu schorzeń neurologicznych i „słabości” wśród no
worodków (0-1. miesiąca), zgony wywołane „słabością” i „starością” w gru
pie osób starszych, czyli od 50. lat. Zgony na cholerę wydzielono z kategorii
„choroby zakaźne przewodu pokarmowego” i potrakt++owano oddzielnie.
Różnice we frakcjach przyczyn zgonów pomiędzy parafiami weryfikowano
testem u9. W pracy zachowano oryginalne, dziewiętnastowieczne nazewnic
two przyczyn zgonów.
5. Wyniki i dyskusja
5. 1. Choroby zakaźne
W niniejszej pracy do grupy chorób zakaźnych zaliczono: szkarlatynę, ko
klusz, ospę, odrę i tzw. wysypki. Wysypka oznaczała prawdopodobnie cho
robę zakaźną, której towarzyszyły krosty; w praktyce mogła to być ospa10.
8 G.
1976.
9 W.
10 M.
Liczbińska, dz. cyt.
Oktaba, Elementy statystyki matematycznej i metodyka doświadczalnictwa, Warszawa
Nowaczyk, dz. cyt.