150
Stanisław Sierpowski
Stanisław S i e r p o w s k i
Tajne spotkania członków Rady Ligi Narodów
w świetle dokumentacji Archivès de la Société
des Nations w Genewie
Streszczenie
W artykule zostało uwypuklone znaczenie dokumentacji archiwalnej z poufnych lub tajnych
spotkań lub „wymiany zdań” członków Rady LN, podczas których wykuwały się lub były us
talone rozwiązania prezentowane następnie podczas „prywatnych” lub „publicznych” sesji.
Zwrócenie uwagi na rolę tej dokumentacji dla poznania polityki poszczególnych państw rep
rezentowanych w Radzie jest poza dyskusją. Nie wydaje się jednak, aby badacze dziejów LN,
a więc i pośrednio stosunków międzynarodowych okresu międzywojennego, przywiązywali
wagę do tej spuścizny. Pośrednio świadczą o tym trudności z dotarciem do sporządzanych
na bieżąco protokołów, które za lata 1933-1939 nie są ujęte w Archives de la Société des Nations
1919-1946. Répertoire Général 1919-1946, (Genève sd., s. 664). Z dokumentacji tej – bardziej niż
z innej – wyziera dominacja interesu własnego, aczkolwiek przyodzianego w „ligowe szaty”.
Tajne spotkania członków Rady, mające pierwotnie na celu uzgodnienie stanowiska w kwesti
ach personalnych, przybrały charakter narady o najważniejszych, zwłaszcza konfliktowych
problemach widniejących w programie sesji publicznych. Tym ostatnim nadawano sze
roki rozgłos, w przeciwieństwie do narad tajnych, które kłóciły się z filozofią Ligi Narodów,
wyrażoną także w preambule do Paktu, gdzie zakładano „utrzymywanie jawnych stosunków
międzynarodowych”.
Secret meetings of the members ot the Council League of Nations,
as presented in the documents of Archivès de la Sociéte
des Nations in Geneva
Abstract
The article emphasizes how important the archive documents drafted during secret or confi
dential meetings (or “exchange of opinions” sessions) of the members of the Council League of
Nations are. During these sessions, the solutions subsequently presented during “private” or
“public” sessions were developed. The role of these documents for understanding the policies of
individual states represented in the Council is indisputable. It does not seem, however, that the
researchers of the history of the League, and so indirectly the researchers of the international re
lations of the period 1918-1939, paid enough attention to this heritage. Indirectly, it is evidenced
by the difficulties with accessing protocols drafted during these sessions, of which protocols for
the years 1933-1939 are not included in the Archives de la Société des Nations 1919-1946. Répertoire
Général 1919-1946, (Genève sd. p. 664). These documents – more than any others – prove than
individual interests dominated, although they were disguised as the interests of the League.
Secret meetings of the members of the Council were in