145
Tajne spotkania członków Rady Ligi Narodów...
a
b
c
d
Il. 7. Pieczęcie na protokołach z tajnych spotkań członków Rady potwierdzające ich przejęcie
przez Archiwum (a – okrągła z epoki o średnicy 3 cm; b, c – prostokątne o różnych wymiarach;
d – okrągła o średnicy 2 cm poprzedzająca udostępnienie archiwaliów)
Inicjatywa ta wymusiła ustalenie procedury związanej z protokołami z taj
nych spotkań Rady. Frank Walters, dyrektor biura Sekretarza Generalnego,
informował szefa Archiwum, że protokoły „powinny być oczywiście cał
kowicie tajne”. W poszczególnych sekcjach dopuszczano możliwość ist
nienia streszczeń niektórych spotkań27. W ślad za tym 4 kwietnia 1929 r.
J. Vallery-Radot, szef Registry et du Service des Index, przekazał do sekre
tariatu Sekretarza Generalnego chronologiczny rejestr 27 spotkań od 25 lute
go 1921 r. do 6 czerwca 1928 r. Niemal dziesięć lat później sporządzona zosta
ła kolejna lista, różniąca się od pierwotnej, m.in. chronologią doprowadzoną
do 15 stycznia 1930 r. Istotne jest to, że protokoły te, a także z lat 1931–1932
znalazły się pod wspólną sygnaturą, co odnotowane zostało w Repertoire
Général 1919–1946: 14/9887/2385; r. 6228. W tym podstawowym dla kwe
rendy wykazie nie odnotowano informacji o miejscu protokołów z tajnych
spotkań członków Rady za czasów Avenola, tj. w latach 1933-1939. Razem
z Jacques’em Obersonem, przyjaznym dla badaczy pracownikiem archiwum
ASDN, biedziłem się w czerwcu 2014 r. poszukiwaniem tej dokumentacji,
w której korzystałem ćwierć wieku wcześniej. Nie pomogły zrobione wów
czas kserokopie spisów owych posiedzeń Rady (około 70) ani nawet repro
dukcje konkretnych protokołów, wówczas interesujących mnie wybiórczo.
Po powrocie z wyprawy genewskiej, na podstawie posiadanej dokumenta
cji mogłem zlokalizować ten swoisty podzespół znajdujący się o kilka sygna
tur dalej. Powiadomiony o „odkryciu” Jacques Oberson potwierdził 8 sierp
nia 2014 r., że w ramach sekcji 6232 znajdują się poszukiwane dokumenty od
1 lutego 1933 r. do 9 grudnia 1939 r.
Trudności z dotarciem do protokołów z tajnych spotkań członków Rady
sugerują, że w prowadzonych, jakże rozległych – w sensie liczbowym, te
rytorialnym i merytorycznym – badaniach nad działalnością LN, nie były
(w ostatnich przynajmniej latach) wykorzystywane. Nie może to oznaczać,
27 ASDN,
14/9887/2385; r. 6228; F. Walters do Registry, 14 marca 1929.