Rozszerzanie oferty edukacyjnej archiwów państwowych. Nowy kierunek...
75
Adresatem sesji jak i konferencji naukowych organizowanych przez archiwa
państwowe, najczęściej nie jest młodzież szkolna. Jednym z wyjątków może być
zorganizowana przez AP w Piotrkowie Trybunalskim Oddział w Tomaszowie
Mazowieckim konferencja naukowa pt. „Oblicza podziemia. W 70 rocznicę
powołania Armii Krajowej”, na którą zaproszono m.in. młodzież szkolną18. Nie
pojawiły się dotąd przypadki sesji, w których w rolę głównych prelegentów
wcieliłaby się młodzież szkolna, a przygotowane wystąpienia oparte byłyby na
źródłach archiwalnych. Przygotowanie takiej sesji wymaga starannego doboru jej
tematu, przeprowadzenia kwerendy źródłowej i udzielenia uczniom jak najdalej
idącej pomocy podczas korzystania ze źródeł. Ewentualne obniżenie poziomu
merytorycznego sesji zrekompensowane być może z nawiązką innymi korzyściami. Uczeń zapozna się z problemami pracy naukowej. Pod kierunkiem archiwisty
pozna możliwości wykorzystywania i interpretacji źródeł archiwalnych, dostrzeże
możliwość odkrywania nowych faktów historycznych i podejmie próbę napisania
tekstu naukowego, czego program szkolny nie przewiduje. Wyrobienie nawyku
poszukiwania informacji w archiwum procentować będzie w jego dalszej działalności, być może już w profesjonalnej pracy naukowej.
Działalność edukacyjna stanowi jeden z priorytetów w pracy polskich archiwów
państwowych. Informacje na jej temat są niestety niekompletne, nieprecyzyjne,
a często również nieaktualne. Na stronie NDAP w zakładce „Strefa edukacyjna” umieszczane są dane o działaniach, które wybijają się ponad przeciętność
i w pewien sposób mają charakter szczególny. Strona przybiera cechy materiału
sprawozdawczo-promocyjnego. Trudno jest precyzyjnie określić adresata publikowanych treści. Z pewnością nie jest nim nauczyciel poszukujący źródeł archiwalnych możliwych do wykorzystania w pracy szkolnej. Nie da się na podstawie
tej strony ustalić ile działań edukacyjnych podjęły poszczególne archiwa ani na
czym one polegały. W tej sytuacji wydawać by się mogło, ze bardziej precyzyjne
informacje będą zawierały strony domowe poszczególnych archiwów. Niestety
ich podstawową bolączką jest ich stosunkowo rzadka aktualizacja. Ponadto brak
jest nawyku publikowania informacji o prowadzonych w nich powszednich, codziennych działaniach oświatowych. Ciężko jest znaleźć scenariusze prowadzonych lekcji archiwalnych, a zwłaszcza takie do których dołączono skany źródeł
archiwalnych. Umieszczany na stronach materiał sprowadza się na ogół do przedstawienia toku wykładu. Najcenniejsza z punktu widzenia nauczyciela treść jest
w nich całkowicie pomijana. Niejednokrotnie scenariusze prowadzonych działań
umieszczane są tylko na stronie NDAP. Nauczycielowi trudno jest domyśleć się,
że informacji o charakterze lokalnym szukać należy na stronie warszawskiej. Razi
niejednokrotnie błędne używanie przez archiwistów nomenklatury pedagogicznej,
co stwarza dodatkową trudność w rozeznaniu oferowanego materiału dydaktycz18
„Sprawozdanie roczne z działalności Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim za
rok 2012”, s. 30-31.