Rozszerzanie oferty edukacyjnej archiwów państwowych. Nowy kierunek...
73
wiane są dzieje i zadania archiwum, w drugiej zaś prezentuje się wybrane pod
kątem określonego tematu materiały źródłowe. Tego typu działanie mieści się
zdaniem autorów w konwencji lekcji archiwalnej, której zalety i wady realizacji
omówiono wyżej.
Kolejnym, najczęściej organizowanym przez archiwa państwowe przedsięwzięciem oświatowym, są konkursy15. Spośród 10 prezentowanych na stronie głównej
NDAP, przeważają konkursy na prace pisemne (6). W odróżnieniu od konkursów
wiedzowych, rola archiwistów przy organizowaniu tego typu imprez sprowadza
się do wyznaczenia tematu prac konkursowych, powołania komisji i wyróżnienia
najlepszych z nich oraz nagrodzenia laureatów. Z zapisów na stronie internetowej
nie wynika, kiedy inicjatorem danej imprezy było archiwum państwowe, a kiedy
włączyło się jedynie do jej przeprowadzenia jako współorganizator. Często bowiem
jako uczestnicy danego wydarzenia występują również inne podmioty. W rocznych
sprawozdaniach opisowych w części „Współpraca z innymi instytucjami” znaleźć
można informacje o konkursach, w których przygotowaniu udział archiwum uznać
można za wręcz symboliczny. Niejednokrotnie ograniczał się on do ufundowania
nagród laureatom, użyczenia lokalu, bądź udziału pracowników archiwum w jury.
Merytoryczne zaś przygotowanie całości konkursu spoczywało na pozostałych
współorganizatorach. Większy wkład pracy występował w przypadkach, gdy zaangażowanie archiwum polegało na przygotowaniu skanów źródeł archiwalnych
wykorzystanych w czasie konkursu. Do rzadkich przykładów należą przypadki,
gdy to archiwum było inicjatorem zorganizowania konkursu. Przygotowywało
ono wówczas cały konkurs od meritum, poprzez oprawę plastyczną, nagrody dla
uczestników, aż do reklamy konkursu w mediach. Samo przygotowanie materiałów merytorycznych może mieć różny zakres – od określenia tematyki konkursu
i wskazania bibliografii, aż po samodzielne przygotowanie materiałów będących
źródłem wiedzy niezbędnej dla uczestnika. Przygotowanie konkursu w formie quizu
w ten drugi sposób wymaga opracowania archiwalnego materiału źródłowego, służącego uczestnikowi do przygotowania się do rywalizacji. Ponadto konieczne jest
napisanie scenariusza przeprowadzenia konkursu, jego regulaminu, zestawu pytań
i zasad oceniania odpowiedzi. Rozwiązanie to, choć pracochłonne, daje wielorakie
korzyści: popularyzuje zasób, a równocześnie daje młodzieży możliwość bardziej
atrakcyjnego poznawania tematyki niż czytanie lektur. Pozwala równocześnie na
podjęcie tematów, które dotychczas nie doczekały się naukowego opracowania.
zu” i „lekcji archiwalnej” jest aktywność uczestników podczas zajęć. W przypadku lekcji archiwalnej
uczniowie byli by aktywnymi uczestnikami, natomiast w przypadku pokazu ich udział sprowadzał
by się do biernego oglądania prezentowanych dokumentów. Jest to jedynie logiczny domysł autorów,
który nie wynika ani z informacji na cytowanej stronie ani ze sprawozdania rocznego.
15
Na stronie głównej NDAP http://www.archiwa.gov.pl/, [dostęp: 5 czerwca 2013 r.] podano informacje o 10 konkursach zorganizowanych przez różne archiwa państwowe. Dodatkowo w zakładce
„Strefa edukacyjna” figuruje informacja o 4 innych tego typu imprezach . http://archiwa.gov.pl/
konkursy.html?lang=pl&template=archiwa_edu, [dostęp: 5 czerwca 2013 r.].