57
POZNAŃSKI ROCZNIK
ARCHIWALNO-HISTORYCZNY
ROCZNIK XVI (2013)
JAROSŁAW MATYSIAK
(Poznań)
UDZIAŁ KAZIMIERZA KACZMARCZYKA
W RATOWANIU AKT ARCHIWÓW WARSZAWSKICH
W LATACH 1944-1945
W 10 (32) tomie „Tek Archiwalnych”, w dziale Miscellanea, opublikowana
została w opracowaniu Edwarda Kołodzieja korespondencja Józefa Stojanowskiego adresowana do Witolda Suchodolskiego poświęcona sprawie ratowania akt
archiwów warszawskich, z lat 1944-19451. Korespondencja, poprzedzona obszernym wstępem, pozwala zapoznać się z działaniami polskich archiwistów, którzy
w miarę swoich ograniczonych możliwości ratowali akta archiwów warszawskich
przed całkowitym zniszczeniem pod koniec II wojny światowej. Stojanowski nie
tylko informuje Suchodolskiego o swoich poczynaniach odnośnie zabezpieczenia
archiwaliów, ale także przekazuje informacje o losach współpracowników, którzy
po upadku Powstania Warszawskiego rozproszyli się po całym Generalnym Gubernatorstwie. W korespondencji wymieniany jest też Kazimierz Kaczmarczyk,
archiwista i historyk, długoletni dyrektor Archiwum Państwowego w Poznaniu,
który wspólnie z Józefem Stojanowskim opiekował się aktami warszawskimi
zgromadzonymi na Jasnej Górze w Częstochowie2.
1
E. Kołodziej, Korespondencja Józefa Stojanowskiego, kierownika Archiwum Akt Nowych, z Witoldem Suchodolskim, dyrektorem Archiwów Państwowych, z lat 1944-1945 w sprawie ratowania
akt archiwów warszawskich, „Teki Archiwalne”, 2009, t. 10(32), s. 271-286.
2
Działalność naukowa i zawodowa Kazimierza Kaczmarczyka była już wielokrotnie przedstawiana w licznych publikacjach i artykułach okolicznościowych oraz rocznicowych poświęconych
jego osobie. Zob. m. in.: S. Nawrocki, Kazimierz Kaczmarczyk (1878-1966), [w:] Wybitni historycy
wielkopolscy, (red.) J. Strzelczyk, Poznań 1989, s.295-302; wyd. II Poznań 2010, s. 329-338; F. Paprocki, Prof. dr Kazimierz Kaczmarczyk (1878-1966) (wspomnienie pośmiertne), „Kronika Miasta
Poznania”, t. 35, nr 1, 1967, s. 127-131; I. Radtke, Kazimierz Kaczmarczyk 1878-1966, „Studia
i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza”, t. 9, 1968, z. 2, s. 187-189; tejże, Kazimierz
Kaczmarczyk, [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 1, 1918-1984, Warszawa-Łódź
1988, s. 93-95; C. Skopowski, Kazimierz Kaczmarczyk 3 II 1878-6 IV 1966, „Archeion”, t. 47, 1967,
s. 277-280; tamże, bibliografia prac K. Kaczmarczyka; K. Tymieniecki, Kazimierz Kaczmarczyk
(1878-1966), „Roczniki Historyczne”, R. 33, 1967, s. 283-285; J. Matysiak, Kazimierz Kaczmarczyk
(1878-1966). Archiwista i historyk, „Archiwista Polski”, nr 2, 2006, s. 37-49, tegoż, „Kazimierz