Labor omnia vincit. Życie i dokonania Hipolita Cegielskiego (1813-1868)
55
z późniejszymi narodowo-demokratycznymi z okresu Wielkiej Wojny i konferencji
pokojowej w Paryżu w 1919 r.
Przedwczesna śmierć żony Walentyny, 7 czerwca 1859 r., była bez wątpienia tragedią osobistą Hipolita, a ponadto sprawiła, iż samotnie musiał wychowywać dzieci. Przyczyną śmierci Hipolita Cegielskiego stała się nadmierna
praca. Przeziębił się, osobiście doglądając instalacji gazomierza przy Grobli,
przeznaczonego dla Gazowni Miejskiej. Zgon w następstwie zapalenia płuc nastąpił 30 listopada 1868 r. o godz. 9.15. Natomiast pogrzeb odbył się 3 grudnia
o godzinie 13.00 na cmentarzu Świętomarcińskim przy ul. Towarowej, nekropolii dzisiaj już nieistniejącej. Stał się manifestacją niemal całego polskiego
Poznania. Żegnano w ten sposób jednego z wielkich mieszkańców grodu nad
Wartą, i wielkiego Polaka.
Państwo Cegielscy pozostawili troje dzieci, były to: Karolina Katarzyna Tekla
urodzona 4 listopada 1842 r.; Stefan Cezar Zefiryn, 26 sierpnia 1852 r. oraz Zofia Joanna, 30 kwietnia 1859 r. Ich losy są znane, w większości ściśle związane
z dziejami regionu i kraju, z polskością oraz tragicznymi wydarzeniami XX w.
Charakterystyczne pod tym względem, a mało dotąd znane było życie Jerzego
Cegielskiego, wnuka Hipolita, którego dokonania stanowią wymowny przykład
kontynuacji rodzinnej tradycji walki o Polskę, w tym przypadku walki zbrojnej.
Urodził się 15 lutego 1887 r. w Poznaniu w rodzinie Stefana oraz Albertyny
z Nieżychowskich. Po ukończeniu gimnazjum klasycznego w Poznaniu, studiował
agronomię i ekonomię we Wrocławiu i Heidelbergu. W latach 1910-1911 odbył
jednoroczną służbę wojskową (20 pułk artylerii polowej w Poznaniu); od sierpnia
1914 r. walczył na frontach I wojny światowej. 15 czerwca 1915 r. ranny pod Lille we Francji. Zdemobilizowany, w styczniu 1919 r. powrócił do Poznania; brał
udział w powstaniu wielkopolskim: współorganizował oddziały artylerii powstańczej; walczył w wojnie polsko-bolszewickiej (1919-1920), awansując kolejno do
stopnia majora. Szczególnie odznaczył się 21 sierpnia 1920 r. pod Zambrowem,
gdzie podczas walki wręcz na czele zorganizowanego przez siebie oddziału obronił zagrożony odcinek. Za czyn ten odznaczony został Orderem Virtuti Militari
V klasy (nr 1434). Od października 1920 r. był zastępcą dowódcy 15 pułku artylerii
polowej. Od grudnia tego roku pełnił funkcję instruktora w Obozie Szkolnym Artylerii w Toruniu; od 25 czerwca 1927 r. dowodził dywizjonem 1 pułku artylerii
polowej Legionów; od 24 lipca 1928 r. był zastępcą dowódcy pułku. 28 stycznia
1928 r. awansował do stopnia podpułkownika; od lutego 1930 r. dowodził 3 pułkiem artylerii polowej Legionów. 1 maja 1932 r. przeniesiony w stan spoczynku,
powrócił do Poznania. W czerwcu 1933 r. podjął pracę w Banku Cukrownictwa
SA, początkowo w centrali, następnie w Katowicach, Bielsku – Białej i Cieszynie.
W sierpniu 1939 r. zmobilizowany do ośrodków zapasowych artylerii, we wrześniu
tego roku dostał się do niewoli sowieckiej. Po pobycie w kilku obozach, więziony
w Starobielsku, zamordowany przez Sowietów pod Charkowem (kwiecień/maj