50
Grzegorz Łukomski
polskiej w Wielkim Księstwie, zwłaszcza w porównaniu w okresem poprzednim,
w którym prym wiodła „Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego” (1815-1865),
słusznie określana polską jedynie z języka, natomiast z ducha prusko – niemiecką.
Najwięcej opublikował w okresie sześcioletniej pracy w poznańskim gimnazjum,
lecz także później, znajdując czas na pisanie nawet wówczas, gdy zaabsorbowany
był licznymi obowiązkami oraz zadaniami w fabryce i na niwie społecznej. Wymienić wypada szczególnie następujące tytuły: „Orędownik Naukowy”, „Gazeta
Wielkiego Księstwa Poznańskiego”, „Przyjaciel Ludu”, „Tygodnik Literacki”,
a w późniejszym okresie na łamach „Gazety Polskiej”, która założył wespół
z Walentym Stefańskim (marzec 1848 – czerwiec 1850). Przez dłuższy czas był
jej naczelnym redaktorem i jednym z głównych publicystów. Po jej upadku przyczynił się wydatnie do utworzenia „Gońca Polskiego”. Zainicjował powstanie
„Dziennika Poznańskiego”, jednego z czołowych organów prasowych Poznania,
którego pierwszy numer ujrzał światło dzienne 1 stycznia 1859 r. Na jego łamach
pisali między innymi najlepsi ówcześni publicyści, Marceli Motty, Władysław
Bentkowski, Antoni Rose. Tematyka którą podejmował była nader urozmaicona,
świadczyła o rozległych zainteresowaniach autora i jego wiedzy. Składały się na
ową twórczość zarówno teksty z zakresu literatury i gramatyki porównawczej,
jak tez teksty dotyczące kultury polskiej w zaborze oraz edukacji. On, filolog
klasyczny, orędował w kwestii upowszechniania nauczania praktycznego wśród
młodzieży polskiej. Praktyczna nauka zawodu dawała bowiem możliwość skutecznego konkurowania na rynku pracy, a w dłuższej perspektywie pomagała
zachować substancje narodową.
Rok 1846 był przełomowy. Wydarzenia, które wówczas nastąpiły gwałtownie i na trwałe zmieniły dotychczasowe życie Hipolita. Rok ten obfitował także
w ważkie wydarzenia polityczne. Nastąpiło wówczas apogeum rozwijającej się
od lat kilkunastu trójzaborowej konspiracji. Wielkie Księstwo stanowiło jej nader
istotną, kluczową część. Związane z nią były różne środowiska społeczne, w tym
także wielkopolskiej młodzieży, zwłaszcza tej najbardziej świadomej narodowych
celów – uczniów Gimnazjum św. Marii Magdaleny.
Dyrektorem policji w Poznaniu był w latach 1843-1847 Julius von Minutoli
(1805-1860), syn pruskiego generała z rodziny włoskiej, intelektualista, esteta
i światowiec, także uzdolniony rysownik, pozostawił m. in. prace dokumentują