186
Recenzje i noty bibliograficzne
rozwój kultury audiowizualnej wymusza pewne przeorientowanie nauk humanistycznych”.
Tak z całą pewnością jest, a dynamiczny charakter zmian w nauce i technice
jest jednym z powodów tego przeorientowania. Żadna bodaj dziedzina nauki nie
jest w stanie dziś rozwijać się lub popularyzować swego dorobku badawczego bez
nowoczesnych mediów. To one oddziaływają najbardziej bezpośrednio na ludzi
młodych, którzy zaczynając interesować się konkretnym zagadnieniem, sprawdzają, co znajdą na ten temat w Internecie, w filmach. A dopiero potem sięgają
do literatury fachowej. Nie sposób mieć o to pretensji, bo stało się to standardem.
Nawet samodzielni pracownicy nauki uwzględniają taki etap w swej drodze badawczej, choćby po to, by nie wyważać „otwartych drzwi”.
Bardzo cenna jest bibliografia zamieszczona na końcu książki, zawierająca
obszerną literaturę polską, angielską i amerykańską dotyczącą tegoż zagadnienia.
Zachęca ona wręcz do podejmowania kolejnych badań metodycznych. Bo historia
wizualna to niezwykle interesująca subdyscyplina nauk historycznych. Kultura
audiowizualna przenika nas coraz mocniej, zaś filmy i audycje silniej docierają
do odbiorcy, niż drukowane w czasopismach i książkach teksty. I choć – jako humaniści – pewnie zawsze z pietyzmem będziemy odnosili się do wiedzy zawartej
na nośnikach papierowych, to zdajemy sobie przecież sprawę ze wzrastającej roli
innych nośników. Dziś film historyczny, kronika filmowa, film dokumentalny
zyskują rangę źródła historycznego.
Przemysław Wojciechowski (Poznań)
Zarys dziejów Piły w latach 1945-2000. Praca zbiorowa pod red. Marka Fijałkowskiego, Piła 2013, ss. 284.
Jubileusze ważnych wydarzeń w historii miast stanowią doskonały asumpt do
przygotowania na taką okazję stosownej rangi publikacji. W przypadku Piły było to
tym bardziej konieczne, że do chwili obecnej, blisko siedemdziesiąt lat od zakończenia wojny nie ukazało się większe, kompleksowe opracowanie dziejów miasta
dotyczące tego okresu1. Tak więc, w związku z 500-leciem potwierdzenia nadania
praw miejskich Pile ukazała się, zapewne długo oczekiwana publikacja, mająca na
1
Wcześniej, poza licznymi przyczynkami (publikowanymi m.in. na łamach „Rocznika Nadnoteckiego“) ukazały się dwie publikacje PWSZ im. St. Staszica w Pile: Piła po 1945 roku. Odbudowa,
rozwój, życie publiczne, spoleczeństwo, pod red. K. Chyry, Cz. Kucharskiej, Z. Popławskiego, Piła
2008; Oblicze polityczne Piły w dobie transformacji ustrojowej po 1989 roku, pod red. P. Malendowicza, Ł. Popławskiego, R.Streicha, Piła 2010. Należy też wspomnieć o opracowaniu A. Choniawki
Z dziejów Piły w latach 1945-1975, Poznań 2011, mps, będącego częścią przygotowywanej wtedy
monografii miasta, dostępnej obecnie na stronie internetowej http://choniawko.cba.pl [dostęp: 4
października 2013 r.]. Należy przy tym podkreślic, że tylko ostatni z wymienionych autorów wy-