149
POZNAŃSKI ROCZNIK
ARCHIWALNO-HISTORYCZNY
ROCZNIK XVI (2013)
ANNA JANKOWIAK
(Poznań)
NAUKA POLSKA W PROGRAMIE OBCHODÓW
MILENIJNYCH W POZNANIU
Narodowi polskiemu uroczystości związane z Millenium Chrześcijaństwa i Tysiąclecia Państwa Polskiego przypadło obchodzić w sytuacji trudnej politycznie.
Nic więc dziwnego, że wydarzenia te stały się jednym z podstawowych elementów
walki propagandowej pomiędzy państwem a Kościołem katolickim. Przygotowania
do tego święta zaczęto planować już z dużym wyprzedzeniem. Obie strony konfliktu angażowały w swoje działania przedstawicieli nauk historycznych, dzięki
którym starano się podkreślać słowiańskie korzenie, czy legitymować władzę.
Zachowane dokumenty, przechowywane obecnie w Archiwum Państwowym
w Poznaniu, przedstawiają szeroko zakres działalności skupiającej się na badaniach
naukowych związanych z poszukiwaniem korzeni polskości, badaniami archeologicznymi, publikacjami oraz szerzeniu tej wiedzy w społeczeństwie. Zachowane
źródła podzielić można na trzy podstawowe kategorie: dotyczące propagandy
Kościoła katolickiego, władz państwowych oraz działalności mediów i jednostek
związanych z kulturą.
Efekty badań dotyczące historii Kościoła w Polsce regularnie publikowano już
od 1946 r. w czasopiśmie naukowym „Nasza Przeszłość”, które prowadzone było
przez ks. Alfonsa Schletza. Z czasem liczba publikacji na ten temat rosła, m.in. od
1954 r. do Polski sprowadzono rzymski periodyk „Sacrum Poloniae Millenium”
pod kierownictwem Arcybiskupa Józefa Gawliny, w 1956 r. ukazał się „Komentarz Tysiąclecia do ksiąg Nowego Testamentu”, 1 czerwca 1958 r. kardynał Stefan
Wyszyński opublikował w „Tygodniku Powszechnym” artykuł pt. W światłach
tysiąclecia chrześcijaństwa Polski.
Ze względu na małe możliwości publicystyczno-propagandowe w kraju, 7 maja
1961 r. w Rzymie utworzony został Centralny Komitet Obchodu Tysiąclecia Chrztu
Polski pod przewodnictwem J. Exc. Ks. Arcybiskupa Józefa Gawliny, który zajmować się miał badaniem kultury polskiej w różnych jej aspektach oraz rozpowszechnianiem wiedzy na ten temat. C.K.O.T.C.P. koordynował wszelkie podjęte przez
Polaków za granicą wysiłki związane z przygotowaniem obchodów millenijnych