146
Krzysztof Rataj
Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk [dalej: PTPN], Kórnicka, parafie,
Miejska Rada Narodowa, ZBOWiD, osoby prywatne.
Ważne materiały archiwalne stanowią także „Zeszyty pomocnicze do ekspozycji
z 1954 r. i lat następnych”25, zgromadzone w jednej teczce w liczbie 7 egzemplarzy, będące odrębnymi subjednostkami. Szczególne zainteresowanie archiwistów
może wzbudzić „Ruch eksponatów książki i archiwalia”, jest to zeszyt formatu
A4, zapisany odręcznie, niepaginowany. Umieszczano w nim spisy obiektów wypożyczonych od różnych instytucji spoza muzeum. Znajdują się w nim pieczęcie
i podpisy pracowników placówek, które wypożyczyły do muzeum swoje książki
i dokumenty, w tym Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Poznaniu. Uwagę
zwraca m.in. odręczny wpis Franciszka Paprockiego z 23 września 1954 r., ówczesnego kustosza WAPP, w którym wymienił 8 grafik wypożyczonych z archiwum na
wystawę26. Ciekawy materiał badawczy może stanowić również „Przegląd Sal”27
prowadzony przez dr Hannę Ziółkowską przez okres blisko 10 lat, zawierający
odręczne zapiski, niejednokrotnie w formie bardzo osobiste uwag, co świadczy
o silnym przywiązaniu kierownika muzeum do swej placówki.
Obok materiałów archiwalnych związanych z procesem powołania do życia
nowego oddziału MNP ważną grupę, liczącą kilkanaście jednostek archiwalnych,
stanowią teczki zawierające korespondencję i inne materiały będące świadectwem
funkcjonowania muzeum w latach pięćdziesiątych, sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w.28 Wśród nich znajdują się dokumenty spraw prowadzonych
pomiędzy muzeum, a centralnymi i lokalnymi urzędami oraz instytucjami państwowymi, placówkami naukowymi i muzeami z kraju i zagranicy. Uzupełnia
je różnorodna korespondencja z darczyńcami i osobami oferującymi kupno
eksponatów, artystami, placówkami oświatowymi, osobami ze świata nauki, czy
dotycząca realizowanych kwerend. Zdecydowana większość z tych materiałów
napisana została w języku polskim, ale pewna ich część to archiwalia w języku
niemieckim, rosyjskim, angielskim, francuskim oraz czeskim.
W ratuszowym zespole znajdują się również dwa scenariusze projektowanych
muzeów z 1954 r. Pierwszy z nich to Wstępny projekt Muzeum Historii Rozwoju
Ruchu Społecznego Polski w Poznaniu, stanowiący świadectwo, w jaki sposób planowano w oparciu o teoretyczne założenia materializmu historycznego przedstawić
dzieje naszego kraju: „Chodzi zatem o przedstawienie historii rozwoju społecznego
Polski i wytłumaczenie jej prawidłowości, a nie o zwykłe nagromadzenie faktów,
względnie ilustracji do objaśniania faktów w duchu historii burżuazyjnej”29.
AMNP, sygn. 3863/1. k. 7.
AMNP, sygn. 3863/2..
27
AMNP, sygn. 3863/3.
28
AMNP, sygn. 3868, 3869, 3883, 3885, 3886, 3888, 3889, 3890, 3891, 3893, 3894, 3895, 3896,
3897, 3898, 3899.
29
AMNP, sygn. 3860, k. 1. Założenia projektu muzeum dla sali „A” przedstawiały się następująco:
25
26