13
14
15
13 Addo Nasionale Park se klein skepsel met die groot gees 14 En heelwat groter 15 En die grootste
tans ongenooid en mildelik in elke Suid-
Afrikaner se skoot val.
“Die uitdaging wat rommelstatus vir ons
inhou, is die effek wat dit op arm mense
gaan hê. Jy moet eerstens jou produsente
uitsorteer, maar belangriker is om jou
omgewing stabiel te hou en sosiale opheff-
ing van stapel te stuur. Wanneer jy rommel-
status slaan, kry jy dadelik ʼn dwarsklap. Jou
omgewing word onstabiel weens armoede.
Jou opheffingsprogramme ly daaronder.
Daar word vir jou al hoe meer hekkies op-
gesit. Soos die koste van kapitaal. Alhoewel
banke sê daar gaan nie ʼn vermeerdering
in rentekoerse wees nie, gaan daar beslis
16 Plaastoe! July 2017
minder geld wees om te leen en minder
mense wat gaan belê.”
Rommelstatus is egter nie die sitrusbe
dryf se grootste uitdaging nie. Likiditeit is
wel. Omdat geldbeskikbaarheid wêreldwyd
vandag hoër as ooit tevore is.
“Dus kan handelaars en invoerders en
verbruikers koop. Die probleem is wanneer
daardie geld opdroog.”
Die volgende stel risiko’s is die be
skermingsmaatreëls wat deur sekere
lande op ander afgedwing word. En die
populisme wat toenemend as politieke
magsinstrument misbruik word.
“Populisme en proteksionisme loop
hand aan hand. Voor Trump het ons verwag
om toegang tot die VSA te kry, maar daai
toegang is nou van die tafel af vir 4 tot
8 jaar.”
Beide populisme en proteksionisme is
natuurlik nie vreemdelinge in ons wenende
land nie. Gee die Europeërs ons ʼn dwarsklap
met ʼn volstruis-filet, snotklap ons hulle
terug met ʼn hoenderboud. Maar dit is ons
regering se populistiese uitsprake met
betrekking tot radikale transformasie waar
die kalf oor die put se rand wankel.
“Sou ons nou deur ʼn periode van radikale
transformasie gaan, gaan die geskiedenis
homself herhaal. Om grond te kry, is een