De werkelijke waarde van een modewoord
Meestal lees ik boeken die een hype zijn pas als ze weer een beetje uit de mode zijn. Ik heb blijkbaar een beetje lucht en ruimte nodig om iets uit mezelf leuk of interessant te vinden en niet omdat iedereen dat plotseling vanuit het niets vindt. Dat “niets” is dat wonderlijke we-weten-niet wat, maar ook een stevige marketingmachine. Het vergaat me net zo met woorden als “authenticiteit”en “zelfsturing.” Elke interventie op het gebied van persoonlijke ontwikkeling werd rond de eeuwwisseling opgehangen aan “authenticiteit,” dat wordt dan weer een volgend uniform keurslijf en een goed verdienmodel. “Zelfsturing” is in dit decennium de kapstok voor elke organisatie-verandering. Ook dat is soms gewoon een nieuwe hamstermolen, of een chique term voor “bezuinigen.” Toch laat onze voorliefde voor deze beide termen een mooie ontwikkeling laat zien: onze toenemende behoefte aan precies dat, niets meer en niets minder.
Van ik naar echt
Authenticiteit komt misschien wel voort uit onze oeroude overlevingsdrang. Veel meer dan dat hadden we als jager/verzamelaars niet tot onze beschikking. Overleven kan lelijk zijn: gauw die beer voor de neus van een andere jager wegkapen. Als aan alles zit er ook een mooie kant aan: overleven brengt je heel dicht bij jezelf en wat er echt toe doet. Een boterham, een bed, een arm om je heen en het zonnetje in je gezicht.
Dat dicht bij onszelf blijven zijn we in de loop van de geschiedenis een tikkeltje gaan overdrijven, culminerend in het postmodernisme waarin elk individu een god in het diepst van zijn gedachten is. Overleven voor luxepaardjes met de tijd en het tij van de industriële en de seksuele revolutie mee: meer geld, meer auto’s, meer excessief genieten en harder schreeuwen.
"Zelfsturing is in dit decennium de kapstok voor elke organisatie-verandering"
Het hebben van meer geld blijkt intussen bewezen boven een bepaald bedrag niet meer zoveel verschil te maken. Dat we bij het ontwaken tot die conclusie collectief om authenticiteit zijn gaan roepen, is niet verwonderlijk en heel goed nieuws. Een stap terug naar wat voor ons echt van wezenlijk belang is en een hernieuwde kennismaking met de goddelijke vonk in ieder van ons brengt onze ontwikkeling waarschijnlijk vele stappen verder. We vragen ons gelukkig weer af wie we nog meer zijn dan onze baan of status, wie we echt zijn en wat er waarachtig toe doet.
Van ik naar wij
Ook onze oude organisatie-verhoudingen zijn wellicht terug te voeren op onze oude overlevingsdrang. Overleven voor luxepaardjes met de tijd en het tij van de industriële en de seksuele revolutie mee werd: hoe kan het bedrijf meer omzetten, hoe veroveren we meer land, waar verdien ik de dikst belegde boterham en hoe heb ik de meeste invloed. Het leidde behalve tot welvaart ook tot grote onderlinge verschillen, merkwaardige machtsverhoudingen en onbestuurbare krachten. Het leidde zeker niet tot meer onderlinge verbinding, organisatie op die manier is hooguit een los verband van de individuen uit de voorgaande paragraaf. Het is kortom goed nieuws dat we massaal om zelfsturing zijn gaan roepen. Een stap terug naar wie wij samen zijn en wat we werkelijk voor elkaar kunnen betekenen brengt onze ontwikkeling waarschijnlijk vele stappen verder. We beginnen gelukkig weer te zien dat we niet alleen zijn en het niet alleen hoeven te doen en ook dat we allemaal onze talenten en krachten hebben.