WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL
Biologen leren ons dat als je de evolutieklok achteruit laat lopen, je het buitengewone en onverwachte proces van emergentie mist dat de sterren tot leven heeft gewekt, blauwgroene algen, bijen, panters en ook ons, man en vrouw. “Emergentie kan gezien worden als de creatieve modus van de natuur,” zeggen Ursula Goodenough en Terrence Deacon in hun artikel met de titel ‘The Sacred emergence of Nature.’ De geboorte van de elementen van de sterren was een wonderbaarlijke gebeurtenis, het feit dat op enig moment zuurstof, waterstof, stikstof, calcium, fosfor en enkele mineralen samen komen, opstaan en rondkijken met de ogen van hagedissen, olifanten en elk van ons, is dat helemaal.
Emergentie is volgens beide auteurs meer dan alleen maar “het geheel dat meer is dan de som der delen,” het is verrassender dan dat. Elk nieuw ontvouwen in de natuur, elke sprong creëert iets anders en dat “iets anders” heeft capaciteiten en kwaliteiten die tot dat moment nog nooit vertoond waren. Zoals zij net zeggen: “iets anders vanuit niets dan.” Vanuit niets dan waterstof en zuurstof, ontstaat iets heel nieuws: water. Uit niets dan bacteriën ontstaat het iets anders van de cel. Uit niets dan genvariaties ontstaat het iets anders van man en vrouw. Biologen weten niet waarom wij man en vrouw zijn, hoewel wij mensen hele werelden rond deze emergentie hebben gebouwd.
Met de emergentie van de mens gebeurde er iets anders. “Biologisch gezien zijn we niet meer dan een ander soort aap, mentaal gezien zijn we een heel nieuwe stam van organismen,”verklaart Deacon in ‘The Symbolic Species.’ Emergentie in de handen en geesten van mensen hebben de rijkdom van onze culturen voortgebracht, waardoor we gedefinieerd hebben wat het betekent om man of vrouw te zijn. Van de verbinding van vrouwen en de menstruatiecyclus met de maan tot technologieën die sexe verandering mogelijk maken: de grenzen van emergentie zijn niet langer fysiek maar bestaan ook in taal, narratief, betekenis, de diepte van ons zelfbewustzijn en onze capaciteit van collectief handelen. Hier vind je de grenslandschappen van onze levendigheid.