WWW.PIONIERSMAGAZINE.NL
Desirée Paalvast is auteur en redacteur voor Pioniers Magazine. Zij is eigenaar van The Leader Inside het Executive Search Bureau gespecialiseerd in Servant-Leadership. Zij gelooft in de kracht van Servant-Leadership als aanjager van verandering en borger van duurzaam resultaat. Wat haar beweegt is oprechte interesse in mensen. Haar streven is een mooie, betere en bewuste samenleving.
het dichtbij de werkelijkheid opereren. Ik begrijp niet dat er nog geen schoolboekje is over Jos de Blok, waarin uitgelegd wordt hoe hij dat doet met zijn organisatie Buurtzorg. Dit zou gebruikt moeten worden als standaard leerwerk. Jos de Blok heeft aangetoond dat het werkt bij een organisatie met 14.000 medewerkers. Wat ik ook nooit hoor is dat het kennelijk alleen bij vrouwen werkt. Dat zou je eens kunnen onderzoeken. Misschien is dit wel een hele essentiële, dat mannen niet zo geschikt zijn voor zelfsturing. Ik weet niet of het zo is, maar Jos de Blok’s organisatie bestaat voornamelijk uit vrouwen. Er zou duidelijkheid moeten komen in organisatiekundige opleidingen. Zelfsturing kan niet bij iedere organisatie. Neem bijvoorbeeld Mc Donalds, daar werkt geen enkele kok. Er werken geen vakmensen. Niemand heeft verstand van eten. Zij kunnen dus ook niet met complexiteit overweg.
Zelfsturing kan alleen ontstaan in horizontale verbindingen. Ga je er een verticale beweging inbrengen, dan gaat dit nooit leiden tot goede zelfsturing. Belangrijk in zelfsturing is dat jij gaat over de dingen waarover je wilt gaan in relatie tot klanten. Alles waar een klant nooit naar zal vragen, kun je beter centraal regelen. Bij zelfsturing kijk je steeds opnieuw vanuit verschillende rollen binnen een organisatie 'waar zou het over moeten gaan in relatie tot de missie?'
Trots en schaamte
In mijn lezingen heb ik het over trots en schaamte. Ik mis dit bij vakmensen en bij de beroepsopleidingen. Trots en schaamte is het morele kompas. Het hangt van jouw trots en schaamte af, waar het over moet gaan in een organisatieverandering. Met schuld kun je schuiven, maar met schaamte niet (uitspraak van Freek de Jonge). Schaamte is het begin van veranderen. Je wilt je niet schamen over iets dat in jouw organisatie gebeurt. Sjoemelsoftware bijvoorbeeld. Ik heb het nooit over verbeterpunten. Ik heb het over schaamtevolle punten. In een organisatie willen zowel de voor- als de achterkant, ondersteunende diensten, zich niet schamen. Dit is de verbinding, hier vinden mensen elkaar.
Het geheim van een goed functionerende organisatie zit in vakmanschap, zij kunnen immers omgaan met complexiteit en dat maakt hen geschikt als ‘tussenwerkers’, tussen de leef- en de systeemwereld.
Waar ik als pionier om bekend sta is het redeneren vanuit de leef- en de systeemwereld en daarmee over de vakmensen die daartussen klem zitten. De MBO-ers zullen de vertaalslag moeten leren maken naar de systeemwereld. Dat inzicht vindt men bijzonder. Ik leer ze anders kijken daarna.
Tekst: Desirée Paalvast