gogol, revizionizmi, tradhëtar, feja, opium për
popullin, ballistët, bashkëpuntorë të pushtuesve
e që hanin pula, prona, turp e herezi e madhe etj.)
Sot, në një shoqëri të hapur e demokratike ato
vetëm sjellin dëm. Vini re armiqësinë e madhe
mes të majtëve e të djathtëve (kur vetë shumë
ng ta të gjorët nuk e dinë fare pse janë të majtë
apo të djathtë). A nuk është rrjedhojë e paragjykimeve, që socialistët janë hajdutë e mafiozë
e të lidhur me krimin kurse demokratëve ju qan
shpirti për popullin? Apo e kundërta: demokratët
janë hajdutë e mafiozë e të lidhur me krimin
kurse socialistëve u qan shpirti për popullin? A
nuk është rrjedhojë e paragjykimeve ajo që filani
apo fistëku janë o vetëm të mirë o vetëm të liq,
që nuk bëjnë kurrë ndonjë gjë të mirë? Gjithkujt
në Shqipëri i mbërthehen paftat e paragjykimit dhe s’ka burrë t’ja shqisë ato nga pamja e tij.
Paragjykimet shkojnë përtej kufijve të vendit ku
rrojmë. Ato enden kuturu si balona të shkëputur
nga pejtë. Paragjykohen shtete, kombe, epoka,
fqinjë, dukuri e kultura, duke ushqyer nacionalizma të shëmtuar, ksenofobi, vlerësim bardh e zi
të gjërave.
Paragjykimet janë diçka që e dëmtojnë individin
pasi e vendosin atë në raport jo të drejtë me pjesën
tjetër të shoqërisë. Shpejt a vonë, ato krijojnë bazën për mosmarrëveshje të kota e anësore duke
ndikuar në gjithë procesin jetësor të individit.
Por dukuria është akoma më e dëmshme dhe e
rrezikshme për një shoqëri të tërë. E kapluar nga
paragjykimet, shoqëritë njerëzore nuk mund të
bëjnë kurrë përpara. Sado të kulturuara të kenë
qenë këto shoqëri, nëpërmjet paragjykimeve
Derisa bota debaton për të drejtat e kafshëve,
komuniteti shqiptarë ende merret me paragjykime negative, thashetheme, xhelozi, etj. Në
Maqedoni, Shqipëri ose Kosovë të jesh i drejtë,
punëtor dhe modest janë bërë mangësi, ndërsa kriminaliteti dhe dallaveret lartësohen. Këto
fenomene negative duhet rrënjësisht të zhduken
nëse duam të kemi një shoqëri të shëndoshëm
progresive dhe të përparuar në të ardhmen.
36
Natyra apo Zoti i ka dhënë njeriut mendjen, instrumentin më të fuqishëm në gjithësinë që
njohim, me të cilin ai ka arritur ta zhvillojë jetën
e botën njerëzore deri në stadin që njohim e jetojmë. Paragjykimi është diçka që i përvidhet
mendjes ndaj nuk e nderon njeriun mendimtar.
Nuk mund të shpresojmë kurrë që Shqipëria të
janë manipuluar nga diktaturat për të shkuar në
udhët pakrye ku kanë dështuar kurdoherë.
Shumicën e kohës së rinisë e kam shpenzuar për
të studiuar, punuar, udhëtuar jashtë vendit, duke
eksploruar gjëra të reja në jetë në SHBA... Si një
fëmijë, ëndrra ime për të udhëtuar ishte më e
madhe se vetë jeta. Kam qenë në rrugë për aq
kohë sa mund të mbaj mend. Në një rrugë drejt
sukseseve, e kam gjetur veten në një shoqëri civile të ndryshme të vendeve botërore, qyteteve,
fshatrave, kisha, tempuj, xhamitë dhe sinagogat.
Disi thellë brenda e dija se do të nisë një udhëtim
që do të ndryshojë jetën time përgjithmonë.
E vërteta në faktin që nuk është me të vërtetë
vështirë për të qëndruar në rrugë kur një person
ka pasion për natyrën, kulturën dhe mbi të gjithë
njerëzit.
Ndodhi t’i kem ata të gjithë, por një gjë që do
të mbesi si kujtesë në shpirtin tim janë popujt e huaj bujarë të cilët kaluan rrugën time që
me modesti dhe buzëqeshje në fytyrat e tyre
gjithmonë më kanë akomoduar me zemrat dhe
shtëpitë e tyre të ngrohëta. Gjatë udhëtimeve
anembanë botës, i kam ndarë mendimet e mia
më të thella, frikën dhe ëndrrat me miqtë , ishtë dashurat, bashkëpunëtorë dhe udhëtarët e
tjerë në linjë të gjatë të autobusëve, dhomat e
pritjes të aeroportit, kafe takime të panumërta,
etj. Nga eksperienca ime, të huajtë në krahasim
me shqiptarët nuk kanë paragjykime. Rruga drejt
suksesit është e gjatë, e vështirë dhe me të vërtetë e sprovuar. Të huajtë të pëkrahin shumë në
çdo sfidë dhe gëzohen shumë kur ndonjëri nga
shoqëria e tyre arrin suksese të larta.
bëjë përpara siç duam ne të gjithë, rrethuar kaq
shumë nga paragjykime që nuk bëjnë gjë tjetër
vetëm shpërbëjnë e bjerrin energjitë e vrullin e
një populli të shquar posaçërisht për vrulle e energji.
Është fakt real që paragjykimet negative asnjëherë nuk do të zhduken. Ky fenomen e ka përcjellë njerëzimin gjatë gjithë zhvillimit të tij. Paragjykimet janë të pranishme në çdo shoqëri, në çdo
grup njerëzish dhe në çdo individ. Është detyrë e
jona të mundohemi që t`i zvogëlojmë paragjykimet sa më shumë që është e mundur. Sa më pak
paragjykime, njeriu do ta ketë më lehtë të bashkëjetojë me grupet ndryshe, do ta ketë më lehtë
të komunikojë me ta. Thjesht, jetohet më mire.
Fatlum Rushiti
SOCIALE
DT 23/01/2014
Tea MANEKU
NE EDHE PARAGJYKOJMË
E
lodhur nga artikujt shabllon
që mundohen të moralizojnë dhe edukojnë shoqërinë të
mos paragjykojë (ose ta bëjë),
shpreha dëshirën të analizoj
fenomenin e shumëpërfolur
dhe keqkuptuar të paragjykimit. Pa dashur të bëhem e
mërzitshme dhe e rëndomtë
dua të theksoj faktin që