Nomen Omen Styczeń 2020 | Page 13

wydanym tomikiem wspomnień z partyzantki. Trzeci raz, zaraz po wojnie, tomikiem satyr. Czwarty raz w roku 1947 tomem wierszy lirycznych. Ten ostatni debiut uważam za najważniejszy dla mnie, choć i z tamtymi łączy się wiele wspomnień dobrych i złych. Sam jestem ciekaw, ile jeszcze razy w życiu będę debiutował.”

Ta wypowiedź bez wątpienia ukazuje jak wielką rolę odgrywała dla Różewicza możliwość tworzenia. Cało-kształt jego dorobku określa się jako nowatorski, jednak niejednokrotnie pojawiają się w nim elementy romantyczne.

Oprócz poezji, Różewicz zajmował się również dramatem. Na szczególne roz-patrzenie zasługuje chociażby podejście do tematu teatru. Jako osoba nie przypadającą za czytaniem utworów drama-tycznych, podziwiająca teatr jedynie poprzez pryzmat niektórych sztuk i średnio zainteresowana głębszym po-znawaniem całego procesu stojącego za powstaniem danego dzieła scenicznego, muszę przyznać że jestem absolutnie urzeczona awan-gardą i podejściem z dużą dawką absurdu Tadeusza Różewicza w jego dramatach. Szczególnie zachwycił mnie jego sztandarowy utwór sceniczny "Kartoteka". Sposób prowadzenia akcji, przedsta-wienie wielu sytuacji z życia codziennego, opis dylematów z którymi niejednokrotnie może-my się stykać w sposób absurdalny, trywialny lub wręcz rozbrajający sprawia że dramat ten czyta się z zapartym tchem. Pada w nim wiele myśli które skłaniają do głębszej refleksji.

Co ciekawe, dramaty Różewicza mają dużo nawiązań biogra-ficznych, mimo że czerpie on inspirację również z awangardy paryskiej, w samej "Kartotece" opisuje traumy wojenne i sposób radzenia sobie z nimi, z większym bądź mniejszym powodzeniem. Zwraca też uwagę na pewne hierarchie w społeczeństwie, stereotypy i zachowania charakterystyczne dla poszczególnych grup.

Moja poezja(...) pogrywa sama ze sobą

Wątki zawiązane z życiem podczas i po wojnie pojawiają się w części jego wierszy. Oprócz nich skupia się także na tematyce moralnej, uczuciowej i zjawisk zachodzących w otaczającym nas świecie. Przedstawia tragizm jednostki osamotnionej, przytłoczonej ludzką obojętnością i uni-formizmem. Jednostki zaszczu-tej widmem masowej śmierci i wojennymi okrucieństwami. Bohater liryczny czy też sam podmiot jest często przed-stawiony sytuacji zagrożenia powszechnym chaosem i dezintegracją. W lirykach pojawiają się też opisy prostych uczuć takich jak dobroć czy życzliwość oraz nawiązania do rodzinnego domu.

Tadeusz Różewicz za całokształt twórczości dostał wiele nagród, był poważnym kandydatem do Nagrody Nobla na przełomie lat 70-80, jednakże w tamtym czasie Nobla otrzymał Czesław Miłosz (1980).

Jedną z ważniejszych nagród była otrzymana w 2000 roku Nike. Jednak mimo tak wielu wyróżnień Różewicz pozostał człowiekiem skrom-nym i oddanym swojej sztuce.

Wika Kołodziej