Portfolyo/Portfolio: AGi architects
B
asra Körfezi’ne komşu petrol zengini Arap
ülkelerinde mimarinin uluslararası bir
boyutta ele alınması 50 yıl gibi kısa bir
sürede gerçekleşti. 1950’lerden itibaren
petrol ve doğalgazın getirdiği zenginlikle
ortaya çıkan inşaat dalgası, Körfez ülkelerinin
ticaretle uğraşan geleneksel göçebe topluluklarından,
21. yüzyılın modern kent toplumlarına dönüşmesini
sağladı. İnşaat pratiklerinde ihtiyaç duyulan teknik
uzmanlık önceleri batıdan ithal ediliyor, A.B.D.,
İngiltere ve diğer batılı ülkelerden gelen inşaat
şirketleri bu büyümenin baş müteahhitlerini teşkil
ediyordu. Modern mimari anlayışın Körfez ülkelerinde
olmayışı, bu yerel toplumları teknik ve mimari
hizmetleri vermesi için yabancı ortaklarla birlikte
çalışmaya zorluyordu. Ülkelerin ihtiyaç duyduğu
kamusal ve teknik altyapı sistemleri, yabancı inşaat,
mühendislik ve mimarlık firmaları tarafından
tasarlanıp uygulandı. 1950-60 yılları arası oldukça
sıradan bir şekilde inşa edilen ticaret, ulaşım,
yönetim ve idari amaçlı yapılar, bu yabancı firmaların
büyük ölçekli faaliyetlerinin ürünleriydi. 1970’lerden
itibaren halkın çevresine olan duyarlılığının
artmasının da etkisiyle, yerel kültürel ve çevresel
değerlere cevap veren daha kişilikli bir mimari
belirmeye başladı.
Malene Björn’ün Su Kuleleri (Water Towers), Kuveyt,
Michael Rice’ın Ulusal Müze’si (National Museum),
Doha, Katar (1977), SOM’in Hac Terminali (Haj
Terminal), Riyad, Suudi Arabistan (1981), William
Perreira’ın Doha Sheraton Oteli, Katar (1981), Rolf
Gutbrod ve Frei Otto’nun Intercontinental Hotel
ve Konferans Merkezi, Mekke, Suudi Arabistan
(1974) ve Rolf Gutbrod ve Ted Happold’ın Kral
Abdul Aziz Üniversitesi Yerleşkesi, Cidde, Suudi
Arabistan (1975-80) gibi projeler 1970’lerde
görülen bu değişimin örnekleri arasına girdi. Bu
projelerde görülen, gerek mimari biçimler gerekse
uygulanışlarındaki Arap ve Körfez kültürüne ait
birtakım dokunuşları içermesi, modern Körfez
mimarisinin doğmasını sağladı.
1980’lerin sonlarına doğru batıda eğitim gören
mimarlar Körfez ülkelerine dönerek sektörde söz
sahibi olmaya başladı (Ürdünlü Rasem Badran ve
Mısırlı Abdel Wahed El-Wakil gibi mimarlar dini
ve konut mimarisinde kültürel değerlerle örtüşen
projeler tasarladı.). Eş zamanlı olarak devam eden
inşaat faaliyetlerindeki yabancı varlığı ise günümüze
kadar devam etti. Norman Foster, Jean Nouvel, Rem
Koolhaas, Zaha Hadid, Frank Gehry ve Skidmore,
Owings & Merrill (SOM) gibi günümüz mimarlık
ortamında gündemi belirleyen mimarlar, AECOM,
Gensler, Aedes ve HOK gibi ticari şirketler ile işbirliği
içinde, Körfez ülkelerindeki mimarlık ve inşaat
faliyetlerinde başı çekiyor..
Küreselleşmenin de etkisiyle, Arap ülkelerinde
merkezi olan ya da olmayan, küçük ve orta ölçekli
mimarlık şirketleri de ilgi çekici biçimde Körfez’in
kendine özgü, dengeli mimarisi için kendi nişlerini
102 NATURA • MAYIS - HAZİRAN 2013 / MAY - JUNE 2013
THE BLACK &
WHITE HOUSE’UN
KOYU RENK TAŞ
KAPLI CEPHELERİ
TASARIMA
ÇEŞİTLİLİK
VE DERİNLİK
KAZANDIRIYOR.
THE DARK STONE
CLAD FAÇADES
THAT WIND THEIR
WAY THROUGH
THE BLACK &
WHITE HOUSE
GIVES THE DESIGN
VARIETY AND
COMPLEXITY.
T
he internationalization of architecture in the oil rich countries of
the Arabian Gulf of Persia has occurred over a short 50-year period.
Starting in the 1950s the wealth provided by oil and natural gas has
produced successive waves of construction in the Gulf States turning
the traditional trading and nomadic societies into modern urbanized
nations by the 21st century. The technical expertise for this development was
initially imported from the west as construction companies from the U.S., Britain
and other western powers became the primary contractors for this growth.
Lacking a modern architectural cultural forced these indigenous cultures to use
international architects associated with these engineering and construction
companies. Much of the public and technical infrastructure required by these
countries in this period was built by this linked network of foreign construction,
engineering and architectural firms. The fairly undistinguished architecture
for commercial, transportation, administration and governmental buildings in