Modern coğrafyalar
BEYRUT’LU MIMAR RAËD ABILLAMA YENI BIR LÜBNAN IÇIN TASARIMLAR YAPIYOR.
YAZI-TEXT: GÖKHAN KARAKUŞ
L
übnan’da çağdaş mimari 1990’daki iç savaş
sonrasında ortaya çıkan büyük ölçekli yeniden
inşa çalışmalarının bir sonucu olarak ortaya
çıktı. Bu faaliyetlerin merkezinde önce Beyrut
Merkez Bölgesi’nin kısmen devlete ait Solidere
şirketi tarafından geliştirilmesi vardı. Bu yeniden inşa
çalışmaları 2000’lerden günümüze kadar ülkenin
diğer bölgelerine de yayılarak devam etti. Amaç ülkeyi
yeniden inşa etmekti ama sınırlı kaynaklara sahip, zayıf
merkezi yönetim bu işle başa çıkacak donanımdan
yoksun olunca, iş Solidere gibi ticari odaklara düştü. Bu
yatırım odaklı inşaat nedeniyle, öncelik konut, alışveriş,
ofis ve turizm projelerine verildi. Yollar gibi altyapı
inşaatları gerektikçe inşa edilse de, daha büyük çaplı
altyapı inşaatları ülkenin kar odaklı ticari yapısında
ikinci planda kaldı. Sonuç olarak bu yeniden yapılaşma
çalışmalarında ortaya çıkan mimari, ‘uluslararası ticari
mimari’ olarak adlandırılabilecek bir sistemin dili ve
işleyişine dayanan ticari bir karaktere sahipti.
Bu yeniden yapılaşma üçüncü onyılına girdiğinde
Lübnan’da mimarinin değişmeye başladığını görüyoruz.
Alternatif imkanların olmadığı ortamda emlak odaklı
mimaride tepeden inme stratejilerle modern bir
şehircilik ve toplum yaratma yöntemlerinde gelişme
kaydedildi. Mimarlara belli bir şehir vizyonu empoze
eden müteahhitler ve hükümetler Lübnan mimarlık
mesleğine belli mimari fikirleri araştırmak üzere
bir pencere açtılar. Bu araştırmaların en önemli
özelliklerinden biri, doğrudan Ortadoğu geleneksel
kültürü ve dinine bağlı olmak yerine malzemesel ve
coğrafi gerçekliğe dayanan bir mimari üretmesidir. Bu
bağlamda bir çok Lübnanlı mimarın işlerinde toplumsal
bilince ve yerel hassasiyete sahip bir ticari mimarinin
özelliklerini görmek mümkün...
Yeni bir yaşam ve toplum için inşa edilen bu yeni
yapılar son 20 yılda ülkenin her tarafında yükseldi.
Bu mimari, büyük holdinglerin çoğu ticari amaçlı
projeleri olduğu kadar, bu elit kesimin desteğiyle inşa
edilen kamusal yapıları da içeriyor. Müze, marina,
üniversite binası ve spor kompleksleri gibi farklı
işlevleri barındıran yeni projeler, Lübnanlı mimarların
hassas, ancak hızla büyüyen Lübnan toplumu için
yeni mekanlar üretmekteki aktif rolünü de ortaya
MODERN GEOGRAPHIES
BEIRUT BASED ARCHITECT RAËD ABILLAMA DESIGNS FOR
A NEW LEBANON.
A
rchitecture in Lebanon has emerged as result of the large-scale
reconstruction efforts starting after the end of the civil war in 1990.
Initially at the center of these activities was the development of
the Beirut Central District by the semi-public company Solidere in
the 1990s that then expanded to the rest of the country through
the 2000s to the present. While rebuilding the country was the goal, a weak
central government with little resources was not equipped to deal with this
task that fell primarily to commercial interests such as Solidere. Because
of this, investment oriented development priority was given to a mix of
residential, retail, office and tourism projects. Infrastructure such as roads
was built when needed, but larger civic construction efforts were secondary
in the profit oriented commercial build up of the country. As a result, most
of the architecture of this reconstruction effort was equally commercial
in character relying on processes and language of what could be labeled
“international commercial architecture.”
As this reconstruction enters into its third decade, the nature of architecture
in Lebanon has changed. Progress has been made on ways to generate
a modern urbanism and society through top to down strategies of real
estate driven architecture when no other alternative opportunities were
available. Developers and governments having imposed an urban vision
which architects were asked to design, have given the Lebanese architectural
profession a window in which to explore certain architectural ideas. One
of the important aspects of this exploration has been to generate a civic
architecture that is not tied directly to traditional culture and religion in the
Middle East but rather geographic and material reality. We have seen in the
work of a number of Lebanese architects the qualities of locally sensitive
commercial architecture with a civic sensibility.
These new buildings for a new life and civic community have been
executed throughout the country in the past 20 years. This architecture has
largely consisted of the activities of leading business groups for primarily
commercial projects but also for public buildings guided by the patronage of
these elites. Recent projects such as museums, marinas, university buildings
and sports facilities show Lebanese architects’ active involvement in
building up the new spaces for the fragile but growing modern civic society
of Lebanon. Indeed this process has been guided by private capital for the
elites of the country. But it is seemingly the first stage of what will be largeTEMMUZ - AĞUSTOS 2013 / JULY - AUGUST 2013 • NATURA 101