MAKALE
42
SINAİ
TÜRKİYE’DE BESLENME SORUNU
Ülkemizde gıda üretiminde acilen yapmamız gereken çok şey var gibi görünüyor.
Bunların en başta geleni de tüketicinin hızla bilinçlenmesi ve ucuz gıda almakla
ucuz elbise almanın aynı sonuçları yaratmayacağını anlamasıdır.
N. Halil Uğur
Fiyatı yüksek gıdanın üreticinin yüksek kârından kaynaklanmış
olmasının şart olmadığını, aslında ucuz gıda üreterek belki daha
da çok kazanılmakta olduğunu düşünmeye başlaması ve kaliteye
odaklanması gerektiğini görebilmesi için bilinçlendirme çalışmala-
rı yapılması gerekmektedir. Diğer taraftan kabul etme-
miz gereken bir durum da, genelde gıda üretim
maliyetlerimizin çok yüksek olması ve halkı-
mızın gelir düzeyi ile çelişkili bir durum
yaratmasıdır. Bu yüksek maliyetlerin
başında, tarlaların geçmiş miras
yasaları nedeniyle çok bölünmüş
olması, işçilik ve diğer her türlü
girdi maliyetlerimizin yüksek
olması sayılabilir. Bunlar da
devletin üzerinde çalışacağı
konulardır.
Çok uzun yıllardır ailecek
çiftçilik yapmakta, gıda
üretmekteyiz. Dolayısı ile
bu piyasanın çok içindeyim.
Benim gözlemlerime göre,
ülkemizde kabaca 3 tip gıda
üreticisi bulunmaktadır. Bun-
lardan birincisi, işine son derece
titiz, etik değerleri yüksek, sağlıklı,
düzgün gıda üretmeyi temel ilke
edinmiş kesim. Kişisel gözlemime göre
bunlar, toplam üretici içinde yüzde 5’i geç-
mez. İkinci kesim, sadece kazancını tek hedef
olarak gören, sonra kime ne olacağı hiç umurunda
olmayan kesim. Yine benim gözlemlerime göre bunlar da yüzde
5 civarındadır. Geri kalan yüzde 80 – 90 ise günümüz teknolojik
gelişmelerinden ve bunların yarattığı sonuçlardan habersiz, iyi
mal ürettiğini sanarak çok tehlikeli mal da üretebilen, genelde
üretimine kulaktan duyma bilgilerle yön veren kesim. Buna bir
de ülkemizde kanserojen olduğu, sağlığa zararlı olduğu tespit
edilmiş ve kullanımı yasaklanmış her türlü tarımsal ilacın rahatça
temin edilebildiğini, bunların yasak ve zarar durumlarını
bilmeden de alıp kullanabildiğinizi eklerseniz, duru-
mun ürkütücülüğü daha da net olarak görülür.
Tarım Bakanlığı elbette daha sıkı bir
üretim denetlemesi yapabilir ancak
bunu da çok sert yapması mümkün
değildir, çünkü işler o boyuta gel-
miştir ki sert, çok sıkı bir denetim
halinde üretim büyük ölçüde
düşecek ve ülke açlık tehlikesi
ile karşı karşıya dahi kalabi-
lecektir. Böyle bir uygulama
halinde ortada yenebilecek
yeterli gıda kalmayabilecektir.
Durumun vahameti şöyle net
görülebilir: Türkiye’de benim
tespit edebildiğim kadarı ile
başka hiçbir ülkede olmayan bir
resmi uygulama başlatılmıştır: Bazı
büyük marketlerde etiketlerde göre-
bileceğiniz ‘İyi Tarım’ uygulaması. Bu
sertifikayı taşıyan ürün genelde yükse-
len maliyet nedeniyle biraz daha pahalıdır
ve sertifikanın anlamı şudur: Bu çiftçi ilacını ve
gübresini, hep kullanım talimatlarına uygun olarak
kullanmaktadır.
Tarladaki üretim sorunları yanında gıda işleme alanındaki
vahamet daha da fazladır. Çünkü günümüzde kullanılan gıda