27
İCAT MAKALE
YANGIN SÖNDÜRÜCÜ
Modern yangın söndürme tüp-
lerinin ilkini, 1816 yılında, Edin-
burgh’da George Manby yaptı.
Manby, yangın söndürmeye
yönelik bir sistem geliştirerek ilk
yangın söndürücünün temelle-
rini attı. Alet, su içeren metal bir
silindirden oluşuyordu. İçindeki
su, sıkıştırılmış hava yardımıyla
dışarıya püskürtülüyordu.
KİMYASAL YANGIN SÖNDÜRÜCÜ
Yangın söndürmeden kimya-
salları kullanmayı ilk kez 1905
yılında, St. Petersburg’da,
bir profesör olan Alexander
Laurent düşündü. Laurent,
alüminyum sülfat ile sodyum
bikarbonat çözeltisini
karıştırarak karbondioksit
içeren, yanan yağda, boya ya
da benzinde yüzen, oksijeni
etkili bir şekilde izole eden ve alevleri söndüren sta-
bilizatörler ekleyerek bir köpük söndürücü madde
icat etti.
GAZ MASKESİ
İlk gaz maskesini 1847 yılın-
da Lewis P. Haslett icat etti.
1849 yılında icat ettiği gaz
maskesi ile ilgili patentini
aldı. 1914 yılında Garrett
A. Morgan birinci dünya
savaşında kullanılmak üzere
en modern gaz maskesini
icat etti. İlk seri olarak üretilen gaz maskeleri Garrett
A. Morgan’ın yaptıklarıydı. Birinci Dünya Savaşında
Almanların kimyevi gaz silahları kullanmaları
üzerine Amerika ve İngiltere tarafından imal edilip,
kullanıldı.
TRAFİK IŞIKLARI
Üzerinde “dur” ve “geç”
yazan trafik ışıkları ilk olarak 5
Ağustos 1868 tarihinde Lond-
ra’da kullanılmaya başlandı.
Sonraları gaz lambasıyla çalı-
şan renkli trafik ışıkları kamu
kullanımına sunuldu. İçindeki
gaz lambası vasıtasıyla trafiği
düzenleyen bu sistem, o tarih-
lerde gaz lambalarından birinin patlaması sonucu
bir polisin ölmesine neden olunca yeni arayışlara
YAZAR KASA
gidildi. Bu soruna çare arayan Gervett A. Morgan,
1923’te yeşil, sarı ve kırmızı renklerden oluşan
elektrikli trafik ışıklarını geliştirdi.
1879’da James Ritty, yazar
kasayı icat etti. Bugünkü
yazar kasaların ilham
kaynağı olan ilk yazar ka-
saya, bir klavye yardımıyla
sayılar giriliyor, gerekli
toplamalar yapılıyor ve
bunlar kağıda basılabili-
yordu.
KEDİGÖZÜ
1933’te Percy
Shaw, sisli bir
gecede otomo-
biliyle neredeyse
bir uçurumdan
yuvarlanmak
üzereyken bir kedinin gözlerinin parlamasıyla
yolu fark edip hayatı kurtulunca, kedi gözünden
esinlenerek bir alet tasarlamaya karar verir. Böylece
hayat kurtaran kedi gözü ortaya çıktı. Kısa bir süre
sonra birçok ülkenin yollarına bu kedigözlerinden
çok sayıda yerleştirildi.
GÜVENLİ
TIRAŞ
BIÇAĞI
1771’ de Jean
Jacques Perret, cilde sadece bıçağın kenarının
değdiği ilk güvenli tıraş bıçağını geliştirdi. Böylece
sabahları yüzünde kesiklerle işe gitmek zorunda
kalan erkek nüfusunun sayısında gözle görülür bir
azalma olmaya başladı.
PUSULA
Denizciliğin ilerlemesinde ve
yeni yerler keşfedilmesinde
kilit rol oynayan pusula, M.S.
100 yılında Çinliler tarafın-
dan icat edildi. Manyetik
bir ortamda serbest bırakılan bir objenin kuzeye
yöneleceği prensibinden hareketle pusulanın keşfi
gerçekleşti.
KİBRİT
Medeniyetin geliş-
mesinin sebeple-
rinden olan ateşin
keşfedilmesinin
üzerinden binlerce
yıl geçmiş olmasına rağmen, ateş pratik halde elde
edilemiyordu. Önceleri bir çelik, bir metal parçasına
sürtülüyor ve ateş elde ediliyordu. 1680’da Robert
Boyle, kükürtlü kibrit aracılığıyla ateşi elde etmeyi
başardı. İlk kibrit, zımpara kağıdına sürtülmek
suretiyle yakılırken, ardından fosforlu kibritler de
üretilmeye başlandı.
BRAİLLE ALFABESİ
Fransız subay Barbier, aklına gelen kabarık harf
fikrini kendisi de kör olan arkadaşı Braille’e anlattı.
Louis Braille, bu alfabe sistemini kendi yaşadığı
zorlukları da değerlendirerek, 1829 yılında bugün
kullanılan Braille alfabesini geliştirdi. Bugün sadece
Braille’in kabartma harflerini basan özel matbaalar
bulunuyor.
BEBEK ARABASI
İngiliz William Kent adlı
mimar, Devonshire’ in III.
Dükü’ nün çocukları için
tarihin ilk bebek arabasını
sipariş etmesi üzerine,
1733’ te ilk bebek arabasını
üretti. Bugün geliştirilmiş
benzer tasarımlar parklar-
da, bahçelerde karşımıza çıkıyor.
AYNA
Tarih boyunca binlerce yıl önce-
sinden beri parlatılmış bir metal
ya da taş ayna olarak kullanıldı.
Günümüzde ayna yapmak için
kullanılan yöntemin temelleri,
1835 yılında Alman kimyageri
Justus von Liebig tarafından
atıldı. 1903’te ise Emil Bloch, günümüzde kullanılan
aynayı geliştirdi.
ŞEMSİYE
İlk şemsiye, 4 bin
yıl önce Mısır, Asya,
Yunanistan ve Çin’de
kullanıldı. Kullanımının