MEDLABNEWS.GR e-books ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ - 2017 | Page 50

Οι μέδουσες είναι θαλάσσια ασπόνδυλα ( Κνιδόζωα ) της τάξης των Σκυφόζωων . Πρόκειται για πλανγτονικούς οργανισμούς , οι οποίοι απαντώνται σε όλες τις θάλασσες του κόσμου . Αντιπροσωπεύουν το κυρίαρχο στάδιο του βιολογικού κύκλου των Κοιλεντερωτών , Υδρόζωων ( υδρομέδουσες , που έχουν ένα κράσπεδο , που περιβάλλει την κοιλότητα που σχηματίζεται κάτω από την « ομπρέλα » τους ) και Σκυφόζωων ( που δεν έχουν κράσπεδο - σκυφομέδουσες ). Ζουν σε ομάδες και το τσίμπημά τους προκαλεί κνησμό και παράλυση της λείας τους . Τρέφονται με μικρά ψάρια και ζωοπλαγκτόν , τα οποία συλλαμβάνουν με τα πλοκάμια τους .
Oι μέδουσες που συναντάμε πιο συχνά στις ελληνικές θάλασσες είναι η γνωστή και ως « γυαλί » " Χρυσαλίδα η χρυσοποίκιλτη " ( Aurelia aurita ), η καφε-μουσταρδί μέδουσα η " Κοτυλόριζα με φυμάτια " ( Cotylorhiza tuberculata ) που θυμίζει τηγανητό αυγό , η μεγάλη γαλάζια μέδουσα " Πνευμοριζόστομα " ( Rhizostoma pulmo ), αλλά και η " Πελάγια που λάμπει στο σκοτάδι " ( Pelagia noctiluca ), η μόνη μέδουσα που στην περιοχή μας είναι και « τσούχτρα ». Οι περιοδικές πληθυσμιακές εξάρσεις της τσούχτρας ‘’ Πελάγια ’’ στη Μεσόγειο , δεν έχουν καθοριστεί επακριβώς , αλλά φαίνονται ότι συνδέονται με τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας της θάλασσας και με άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες που επηρεάζονται από τις κλιματικές αλλαγές , όπως είναι για παράδειγμα οι περίοδοι ξηρασίας ή έντονων βροχοπτώσεων τους ανοιξιάτικους μήνες .
Μόνο 70 είδη μεδουσών από τα συνολικά 250 , είναι επικίνδυνα για τον άνθρωπο και αυτά αποκαλούνται « τσούχτρες », καθότι όταν έρθουν σε επαφή με αυτόν προκαλούν δυσάρεστη έως και επώδυνη αίσθηση . Η επαφή με τις τσούχτρες στη χώρα μας σπάνια οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα και μόνο σε ορισμένα ευαίσθητα και αλλεργικά άτομα . Στην πλειονότητα των περιπτώσεων η περιοχή του σώματος που ήλθε σε επαφή με την τσούχτρα παρουσιάζει μία έντονη ερυθροδερμία με ή χωρίς πρήξιμο που συνοδεύεται από έντονο τσούξιμο , πόνο ή και κνησμό . Όλες οι μέδουσες τσιμπούν , γιατί όλες έχουν κνιδοκύτταρα που εκκρίνουν τοξικές ουσίες . Των περισσοτέρων όμως το τσίμπημα δεν είναι ενοχλητικό για τον άνθρωπο ( κάποιες φορές ούτε γίνεται αντιληπτό ) όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τις μέδουσες “ γυαλιά ”. Αντίθετα το τσίμπημα κάποιων άλλων μπορεί να προκαλέσει ακόμη και θάνατο , όπως των κυβομεδουσών που ζουν στην Αυστραλία . Από τα γνωστά είδη μεδουσών μόνο 3 μπορούν να προκαλέσουν θάνατο στον άνθρωπο .
50