LANDBOU
Produksiemeting en
skaapboerdery
Foto deur DorperSA
Die grootpad na voedselsekuriteit,
volhoubare- en winsgewende skaapboerdery.
In 2006 het die Nooitgedacht Dorperstoet met volledige rekordhouding van al hulle dorpers begin deur middel van Mobile
Livestock, ʼn sagteware-kuddebestuursprogram.
Dit was en is steeds baie werk, want elke
dier moet ʼn persoonlike nommer hê en
vader- en moederskap moet bekend wees en
aangeteken word. Produksiemeting het gevolg
waar speen- en naspeengewigte geneem en
aangeteken word. Daarmee saam het hulle
hul bestuurs- en seleksie-waardes verander
en die resultaat is vandag baie duidelik in die
stoet sigbaar.
Die gemiddelde ouderdom van jong ooie
tydens die geboorte van hul eerste lam het as
gevolg van produksiemeting, bestuur, seleksie
en die uitskot van swak produseerders oor
die laaste sewe jaar dramaties verbeter; die
gemiddelde lam- en speen-persentasies
het letterlik verdubbel. Die aantal lammers
waaruit vervangingsooie geselekteer kan
word, is dus twee keer so groot as sewe jaar
22 MARKtoe! | Augustus 2014
gelede, en die bestes kan nou met sekerheid
geselekteer word, waar beste nie net die
beste produksiesyfer of mooiste beteken
nie, maar ʼn kombinasie van die twee. Dit is
alleenlik moontlik gemaak deur die feit dat
“...die uitskot van swak
produseerders oor die
laaste sewe jaar dramaties
verbeter...”
hulle korrekte rekords van elke dier het en dus
ingeligte seleksiebesluite kan neem.
Hierdie data was aanvanklik min werd,
maar drie jaar en vier lamseisoene later het
die data ʼn ware beeld van die produksie van
elke ooi begin lewer. Dit het tot gevolg gehad
dat hulle in 2009 in staat was om die swakste
25% van alle ooie in produksie te identifiseer
vir uitskot. Alhoewel 25% van die ooie geslag
is, het dit slegs ʼn daling van 5% in lammers
gespeen vir daardie jaar tot gevolg gehad.
Ooie is hoofsaaklik geslag op grond van ʼn te
lang interlam-periode, ʼn te hoë ouderdom
van jong ooie ten tye van haar eerste lam,
moeilike geboortes of dooie lammers tydens
of kort na geboorte, asook ooie wat nie tydens
die 42 dae paringstyd dragtig geraak het nie.
Die belangrikste rede was egter dat hulle nie
hierdie tipe produseerders of hul nageslag
in die kudde wou hê nie. Die meeste van die
uitgeskotte ooie het dragtig geraak, maar
nie noodwendig gereeld nie en het ook nie
noodwendig die lam gespeen nie. Streng
rekordhouding- en seleksiepraktyke het vereis