Marine Magazine Jaargang 2, februari 2017 | Page 45

TEKST PETER VAN MAURIK
Dit jaar herdenken we dat het 350 jaar geleden was dat de tocht naar Chatham plaatsvond . We blikken met dit verhaal op deze gebeurtenis terug , met als basis de historische feiten .
Het fregat De Vreede , 14 juni 1667 . Op de rivier de Medway varen schepen van de Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden langzaam richting open zee . Achter hen branden
Engelse oorlogsschepen . Het zicht op Londen is verscholen achter donkere rook .

Ik werp het peillood en haal hem op als het de bodem heeft geraakt . “ Ze peilt drie vadem en twee voet , zandgrond ,” roep ik naar het halfdek en hoor de herhaling terug . Elke vijf minuten moet ik peilen , de Medway is een lastige rivier met veel bochten en ondiepten . De kapitein staat geconcentreerd te kijken . Niet alleen vanwege de rivier of de enkele Engelsman die zich nog durft te vertonen . Hij lijkt een beetje nerveus en ik begrijp waarom ; de admiraal heeft aangekondigd langs te komen .

Toch moet dit goed nieuws zijn , Van Brakel verdient het . Twee dagen geleden was hij onverwachts zijn commando kwijtgeraakt . Enkelen van de onzen hadden geplunderd ondanks het verbod van De Ruyter . Hij was boos en in zijn ogen is een commandant dan verantwoordelijk . De kapitein had zijn straf zwijgend geaccepteerd , maar hij had ook gevraagd om de aanval vandaag te mogen leiden . Admiraal De Ruyter had geknikt en dus voeren wij voorop bij de aanval op de Engelse schepen , die achter de ketting verscholen lagen .
Vlakbij gaven wij een salvo met onze stukken aan stuurboord . Dit was genoeg om de bewakers aan de wal te doen vluchten , zeker toen onze sloepen hen naderden . Aan de wal begonnen de onzen direct een schakel van de ketting te slopen . Wij voeren door naar die ketting en voeren er zomaar voorbij . Brak deze nu door onze vaart of door hun sloopwerk ? Ik kan het niet zeker zeggen . In het midden lag hij dieper onderwater om kleine schepen door te kunnen laten . Wij steken minder diep dan Engelse fregatten , onze Hollandse bouwmeesters zijn nu eenmaal beter , misschien lag hij daarom te diep ? Bij ons aan dek ligt nu een van de schakels die de mannen van de wal mee terugnamen .
Enkele dagen eerder had het nieuwe regiment mariniers het fort bij Sheerness veroverd . Daardoor konden wij de Medway opvaren tot aan de ketting . Het zijn ruige baasjes , die mannen van admiraal Van Ghent . Echt zeemansbloed hebben ze , want zelden heb ik mannen zo goed zien roeien . De Ruyter had het zoals wel vaker goed gezien , zeesoldaten zijn goud waard . De Engelsen hebben overal de benen genomen . Wij beheersen nu rivier en oevers . Er gaan
geruchten dat de Engelse adel London al is ontvlucht . We zouden het zo kunnen innemen , maar de admiraal is wijs : Nu is er nog paniek , maar dat zal niet eeuwig duren .
Trots werp ik het lood weer : “ Twee vadem , drie voet , zand en kiezel .” Even later draait het schip wat naar stuurboord . We passeren Upnor waar het geschut van het kasteel zwijgt . Onze stukken loeren dreigend naar de kantelen . Er is niemand te zien , ze zijn gevlucht . Dit is onze wraak voor hun barbaarse plundering van Terschelling . Furie van Holmes heette het toen . “ Daar is niks meer van over ,” zeg ik hardop .
Koning Charles had zijn vloot verwaarloosd en nu brachten wij hem de rekening . Hij gaf liever geld uit aan paleizen en dacht dat zijn schepen veilig lagen achter de ketting . Hij kent ons slecht en nu slepen
“ De Ruyter had het zoals wel vaker goed gezien , zeesoldaten zijn goud waard .”
wij zijn vlaggenschip mee als buit . Dat gaat een mooie premie geven , ook voor ons . Minstens een daalder , daarmee kan ik mijn lief trouwen en misschien ook als zeilmaker beginnen . Ik heb dat vak geleerd op De Vreede .
Nu onze vloot hen heeft getuchtigd zullen ze de oorlog vast willen stoppen . Wij liggen met ruim zestig schepen voor de kust en kunnen elke haven bestoken . Dit gaat de Engelse Admirality nog jarenlang in tranen brengen . Het is een schrale troost dat ze zijn verslagen door onze Bestevaer . Ik werp het peillood weer , want we zijn nog niet buitengaats . Voor ons slepen we de Royal Charles weg . Die gaan we zeker heel lang tentoonstellen . Wat is ons land rijk met deze vloot en onze admiraal .
MARINE MAGAZINE
45