MAASTRO clinic | een eeuw radiotherapie in Limburg | Page 58

onpraktisch voor gebruik in een klinische

Röntgentherapie rond 1908

omgeving. Dokters vonden het aflezen
van een kleurverandering praktischer en

Het hoofd van het röntgenlaboratorium van het ziekenhuis van Philadelphia

gemakkelijker. Er werd dus vaak bestraald

(USA) dokter Mihran Krikor Kassabian, geeft in zijn boek ‘Röntgen Rays and

zonder ook maar een idee te hebben van de

Electro-Therapeutics’ uit 1907 een uitvoerig overzicht van de op dat moment

werkelijk toegediende dosis. Wel probeerde

min of meer gangbare indicaties voor röntgentherapie. Hij beschrijft daarbij ook

men de bestralingsomstandigheden zo goed

op casuïstische wijze de resultaten op basis van eigen ervaringen en uit

mogelijk te benoemen en ook wist men dat het

de literatuur van die tijd. Het geeft een beeld van hoe men destijds

belangrijk was te weten welke stralenkwaliteit

röntgentherapie toepaste. Tabel 3.1 geeft een overzicht van de aandoeningen

(hardheid) was gebruikt. Tot in de jaren veertig

die, volgens Kassabian, rond 1907 met röntgenstraling behandeld werden.

van de twintigste eeuw gebruikte men als

Het meest positief is hij over de resultaten bij huidkanker en allerlei

eenheid van hoeveelheid stralen gewoonlijk de

goedaardige huidaandoeningen, waaronder ook huidtuberculose

‘Huid Erytheem Dosis’ (HED). Dat was de dosis

(lupus vulgaris). De resultaten van röntgentherapie bij dieper gelegen

die, in één keer gegeven, een stuk gezonde

tuberculose (bv longtuberculose) noemt hij nog onvoldoende onderzocht.

menselijke huid van 10 bij 10 cm juist een
duidelijke roodheid bezorgde. Het gebruik

Huidziekten

Kwaadaardige
aandoeningen

Constitutionele
Ziekten

Diverse
aandoeningen

Lupus erythematosus

Huid

Tuberculosis

Trachoom

Lupus vulgaris

Borst

Leukemie

Keloid

Naevus

Borstbeen

Struma

Alopecia areata

Slokdarm

Prostaat hypertrophy

Hypertrichosis

Keel

Pijn

Favus and Tinea
tonsurans

Maag & darmen

Epilepsie

Eczema (eczeem)

Baarmoeder

Acne

Sarcomen

van fysisch gedefinieerde eenheden, zoals de
‘Röntgen’, de ‘rad’ of de ‘Gray’, dateert van later.

Sycosis
Pruritus ani and vulvae
Xeroderma pigmentosum
Psoriasis
Ulcus cruris
Chromoradiometer volgens dr. G. Holzknecht (1902).
(Eisenberg R.L. Radiology An illustrated History. 1992 Mosby Year Book St. Louis)

Hyperhidrosis
Krauroris vulvae
Leprosis

Tabel 3.1. Aandoeningen die rond 1907 met röntgenstraling werden behandeld. Lang niet alle
aandoeningen waren kwaadaardig. Ook allerlei ontstekingsziekten, litteken vorming en huiduitslag
werden als indicatie voor bestraling genoemd.

56