MAASTRO clinic | een eeuw radiotherapie in Limburg | Page 29
William Gilberd (1544 -1603), natuurkundige en lijfarts van koningin Elisabeth I van Engeland, deed onderzoek naar elektriciteit en magnetisme en wordt beschouwd als een van de grote
geleerden van de renaissance. Op dit schilderij van Arthur Ackland Hunt (1841-1914) demonstreert hij Koningin Elisabeth I hoe een gewreven barnsteenstaaf statisch geladen wordt en
magnetische eigenschappen krijgt. (Colchester & Ipswich Museum)
een verklaring. Pas toen in de zestiende eeuw het Griekse
Men ontwikkelde ook elektrische instrumenten en
aristotelische wereldbeeld op z’n retour was en de invloed
experimenteerde met elektriciteit. Apparatenbouw en
van het bovenmaanse op het ondermaanse niet meer als
natuuronderzoek gingen hand in hand. Otto von Guericke
vanzelfsprekend gold, ging men kritisch nadenken over
(1602-1686), burgemeester van Maagdenburg en vooral
allerlei verschijnselen in de natuur. Men streefde daarbij
bekend om de Maagdenburger halve bollen, bouwde
meestal niet naar theoretische verdieping of naar het
in 1650 een eerste elektrostatische generator, die later
opstellen van algemene natuurwetten. Het ging vooral om
doorontwikkeld werd tot de zogeheten elektriseermachine.
praktische kennis. Geleidelijk aan werden er steeds meer
Begin achttiende eeuw ontdekte de Engelsman Stephen
instrumenten ontwikkeld om de natuur te onderzoeken.
Gray (1666-1736) dat elektriciteit via geleiders verplaatsbaar
De verrekijker van Galilei en de microscoop van Van
was. De Leidse hoogleraar Pieter van Musschenbroeck
Leeuwenhoek zijn daar goede voorbeelden van. Er werd
(1692-1761) probeerde die elektriciteit op te slaan in de
ook volop mee geëxperimenteerd. Immers, sedert Decartes
‘Leidsche fles’. Dat was voor die tijd geen vreemde gedachte.
(1596 -1650) was het, in tegenstelling tot de eeuwen
Men veronderstelde immers dat elektriciteit als water door
daarvoor, geaccepteerd dat natuurwetten altijd geldig
geleidend materiaal vloeide. Door vele flessen aan elkaar
waren en dat ook met experimenten de natuur doorgrond
te schakelen ontstond het principe van een batterij, waarin
kon worden.
aanzienlijke ladingen opgeslagen konden worden.
27