MAASTRO clinic | een eeuw radiotherapie in Limburg | Page 172
Wanneer chemotherapie met bestraling wordt gecombineerd,
oncologen is het vrijwel onmogelijk geworden om op een
kan deze sequentieel (voor of na de bestraling) of concurrent
algemeen MDO nog zinvol advies te geven voor specifieke
(tegelijkertijd met de bestraling) gegeven worden. Het grote
kankersoorten die niet tot zijn/haar subspecialisatie horen.
voordeel van gelijktijdige chemotherapie en bestraling is dat
Er worden dan ook steeds meer tumorspecifieke MDO’s
deze therapieën elkaars effect kunnen versterken (synergetisch
georganiseerd, waar ruime expertise met die kankersoort wel
effect). Deze gelijktijdige behandeling veroorzaakt echter vaak
gegarandeerd kan worden. Om dit organisatorisch enigszins
wel meer bijwerkingen, waardoor het extra belangrijk is dat
werkbaar te houden, wordt de laatste jaren steeds meer gedacht
de radiotherapeut-oncoloog en de medisch oncoloog goede
aan regionale tumorspecifieke MDO’s.
afspraken maken over het behandelen van en het anticiperen
op de bijwerkingen. Bij vergevorderde endeldarmkanker
Logistieke ontwikkelingen
bijvoorbeeld, wordt tegenwoordig vaak chemotherapie en
Afgezien van de noodzaak tot een goede inhoudelijke
bestraling gecombineerd; na enkele weken blijkt dan bij een
behandeling, is het ook van het grootste belang de logistiek
substantieel deel van de patiënten de tumor klinisch geheel
goed te regelen. Wachttijden, zoals die begin 2000 in Nederland
verdwenen te zijn. Op dit moment wordt de endeldarm dan toch
bestonden, waren, zeker bij oncologische patiënten, niet
nog standaard operatief verwijderd. Huidig onderzoek richt zich
acceptabel. Dit heeft ertoe geleid dat de politiek besloot tot een
op de vraag of de operatieve ingreep, met eventueel plaatsen
grote capaciteitsuitbreiding in de radiotherapie. Maar al snel
van een (al dan niet tijdelijk) stoma, niet achterwege gelaten
groeide het besef dat de toename van de capaciteit begrensd
kan worden. Hierdoor zou de belasting voor de patiënt uiteraard
zou zijn en dat er dus gewerkt moest worden aan kwaliteits- en
aanzienlijk afnemen, met als gevolg een sterk verbeterde
efficiencyverbetering in het behandelproces. De eerste stappen
kwaliteit van leven.
hiertoe zijn in MAASTRO clinic gezet met behulp van het concept
Daarnaast zijn de laatste jaren steeds meer targeted agents
lean management. Hiermee is het bijvoorbeeld gelukt om het
en smart molecules ontwikkeld, zoals medicijnen die de groei
aantal laboranten per bestralingstoestel terug te brengen van
van bloedvaten remmen of antilichamen die de groei van de
vier naar twee. Dit leverde niet alleen efficiencywinst op, maar
tumorcel verhinderen. Hoewel deze middelen zeer veelbelovend
doordat de rollen en taken van deze twee laboranten nu veel
zijn, is vaak nog onduidelijk in hoeverre zij het effect van
beter beschreven waren, leidde het ook tot veel minder fouten.
bestraling beïnvloeden, en omgekeerd, of bestraling het effect
Daarnaast wordt het concept van visueel management op steeds
van deze middelen beïnvloedt. Daarom wordt bij het combineren
grotere schaal toegepast: op een digitaal whiteboard staat
van deze middelen met bestraling nog uiterste voorzichtigheid
van iedere aangemelde patiënt precies vermeld wat er op een
betracht en wordt de combinatie veelal alleen in studieverband
dag mee moet gebeuren en door wie. Zo is voor iedereen snel
gegeven.
duidelijk wat er moet gebeuren, maar ook waar het proces spaak
Voor adequate en veilige multidisciplinaire behandeling is
loopt, zodat er snel ingegrepen kan worden. In 2013 -2014 ligt
goede samenwerking met de andere specialisten een conditio
de focus van het beleidsplan op het verder ontwikkelen van dit
sine qua non. Alle oncologische patiënten worden tegenwoordig
soort managementsystemen en op het verder verkorten van de
besproken op een multidisciplinair overleg (MDO), waar
doorstroomtijden, met als doel het optimaliseren van de service
alle betrokken disciplines aanwezig zijn. Daar wordt voor de
aan de patiënt.
individuele patiënt een gezamenlijk behandelplan afgesproken.
Tot 2000 werd in ieder ziekenhuis alleen algemene oncologische
MDO’s gevoerd. Sindsdien zijn de kennis en complexiteit zo
explosief toegenomen, dat vrijwel alle oncologische disciplines
170
subspecialismen hebben ontwikkeld. Voor gesubspecaliseerde
Multidisciplinaire patiëntenbespreking bij MAASTRO clinic.