De SABR-techniek werd in eerste instantie alleen toegepast bij patiënten die te zwak waren voor een operatieve ingreep ; tegenwoordig wordt deze aanpak steeds vaker geprefereerd boven de chirurgische , omdat het tot minder bijwerkingen leidt . Los van alle technische ontwikkelingen in de radiotherapie , is de afgelopen tien jaar ook steeds duidelijker geworden dat een oncologische aandoening altijd multidisciplinair en het liefst ook snel behandeld moet worden .
3-D conformatietherapie De in de jaren negentig ingezette trend om tumoren steeds nauwkeuriger aan te pakken en het gezonde omliggende weefsel steeds effectiever te ontzien , werd na 2000 doorgezet . In plaats van te werken met grote rechthoekige bestralingsvelden , werd ‘ driedimensionale CT-planning ’ steeds verder geïmplementeerd . Dat betekent dat voor iedere patiënt een CT-scan gemaakt wordt in de bestralingshouding , waarop de gezonde weefsels en ook de tumor in drie dimensies weergegeven worden . Hierdoor kon de vorm van de bestralingsvelden conformal , dat wil zeggen passend aan de vorm van de tumor , gemaakt worden en werd 3-D conformatietherapie mogelijk . Dit leidde ertoe dat nog veel vaker dan voorheen specifieke veldvormen nodig waren , waarvoor blokken van vele kilogrammen gemaakt moesten worden ( zie afbeelding pagina 128 ). Omdat zowel het maken van deze blokken , als ook het werken ermee zeer arbeidsintensief was , werden begin 2000 nieuwe bestralingstoestellen aangeschaft , waarmee met behulp van multileaf collimatoren vrijwel elke gewenste vorm van het bestralingsveld kon worden gemaakt .
Intensity Modulated Radio Therapy ( IMRT ) Een andere ontwikkeling die zich in de jaren 2000 -2010 voltrok , was het toepassen van Intensity Modulated Radio Therapy ( IMRT ). Deze techniek maakt het mogelijk de intensiteit van de stralenbundels te moduleren . Dit houdt in dat er niet meer met één veldvorm en grootte per richting bestraald wordt ; door variërend stukjes van het open veld af te blokken en via de verschillende overblijvende veldsegmentjes telkens een andere bestralingsdosis af te geven , wordt de intensiteit van de gehele bundel ruimtelijk gemoduleerd . Op die manier lukt het nog beter de gewenste dosis conformal aan de vorm van het doelgebied af te geven . Omdat de complexiteit van het bestralingsplan hierdoor exponentieel toenam , kwam er een nieuw soort software op de markt . In overleg met de radiotherapeut-oncoloog voert de radiotherapeutisch laborant in hoeveel dosis er moet komen in welke ingetekende structuur ( specificaties ), en welke dosis er maximaal in een bepaald volume van ingetekende gezonde weefsels mag komen ( constraints ). De software rekent dan zelf uit welke segmentjes in de bundels de beste dosisverdeling opleveren .
Deze figuur illustreert dat met de moderne apparatuur ieder gewenste vorm van het bestralingsveld kan worden gegeven , met de daarbij gewenste intensiteit . Er is een bestralingsplan gemaakt dat conformal is aan de vorm van het MAASTRO- logo . Dat plan is vervolgens ‘ afgestraald ’ met het bestralingstoestel op een ( dosimetrische ) film , zodat de gegeven dosis zichtbaar is geworden .
165