MAASTRO clinic | een eeuw radiotherapie in Limburg | Page 132

Het interactieve planningsproces kan uiteindelijk
worden beschouwd als de virtuele uitvoering van
de bestraling op een computersysteem. Voor het
doelgebied en de risico-organen berekende dit
systeem Dosis Volume Histogrammen (DVH’s), een
grafische presentatie van de dosisverdeling in het
betreffende volume. In de praktijk bleken deze
histogrammen een goede voorspellende waarde te
hebben voor de uitkomst van de behandeling. De
simulator werd hierdoor vrijwel overbodig en de
installatie van een eigen CT-scanner noodzakelijk.
Lange tijd werd gebruik gemaakt van de CTapparatuur van de afdelingen radiologie van de
diverse ziekenhuizen. Deze waren hiertoe uitgerust
met laser-instelsystemen ten behoeve van de
bestralingsplanning. Pas in 2003 werd in Heerlen
een eigen CT-scanner in gebruik genomen. Deze
ontwikkeling kan men beschouwen als de overgang

zorgt voor het gecontroleerd transport en de

naar een echte 3D-behandelingstechniek, waarbij

verblijftijd van het radioactief materiaal in de

er zo precies mogelijk binnen de contouren van

applicator. De verschillende posities van de

het doelvolume bestraald wordt. De verfijning van

radioactieve bron en de duur van de verblijftijd

de behandeling zou zich in de periode na 2000

bepalen de uiteindelijke dosisverdeling in en rond de

voortzetten.

tumor. Speciale brachyplanningssystemen berekenen
vooraf deze posities en verblijftijden en visualiseren

Brachytherapie is de verzamelnaam voor een geheel

de gewenste dosisverdeling, die geprojecteerd wordt

ander type radiotherapie. Brachy is ontleend aan het

over de CT-beelden.

Griekse woord Braxus en betekent op korte afstand,

Onder beheer van het RTIL zijn twee speciale

dichtbij. Het gaat om een behandeltechniek, waarbij

behandelkamers met deze brachytherapiesystemen

men radioactief materiaal tijdelijk in de patiënt, bij

ingericht op afdeling 5-west van het Atrium MC

voorkeur in de tumor, aanbrengt. Om redenen van

in Heerlen. Bij binnenkomst van personeel in deze

stralingshygiëne werd het gebruikelijke isotoop

kamers verplaatst het radioactief materiaal zich

radium-226 vervangen door cesium-137 en later door

automatisch weer naar de afschermende kluis,

iridium-192. In 1975 verliepen het inbrengen en de

zodat er geen stralingsbelasting voor hen optreedt.

tijdscontrole nog handmatig. Kwaliteitsverbetering

Dit maakt optimale verzorging van de patiënten

en meer stralingshygiëne werden rond 1980 in gang

mogelijk. Mede door de vroege introductie door

gezet door de ontwikkeling van ‘after-loading’-

het RTIL, neemt opvolger MAASTRO clinic nationaal

systemen. Hierbij wordt eerst een (lege) applicator

gezien in de brachytherapie nog steeds een

in de patiënt aangebracht. Via katheters staat deze

vooraanstaande positie in.

applicator in verbinding met een kluis, waarin zich het
130

radioactief materiaal bevindt. Een computersysteem