MAASTRO clinic | een eeuw radiotherapie in Limburg | Page 122
van Hodgkin, het Non Hodgkin lymfoom, acute
en chirurgie werden doeltreffender en minder
leukemie, kleincellige longkanker, zaadbalkanker,
verminkend. Combinaties van nieuwe cytostatica
baarmoederkanker en choriocarcinoom.
bleken effectief en geleidelijk werd het beter mogelijk
Chemotherapie wordt ook ter verlichting van lijden
om de gevreesde bijwerkingen van de behandeling
(palliatief ) toegepast bij een toenemend aantal
te beperken. Dokters gingen zich profileren als
soorten kankers, waaronder borstkanker, dikke
oncoloog, het gesprek in de spreekkamer werd
darmkanker en prostaatkanker. De goede resultaten
opener en er kwamen rekken met informatiefolders.
van chemotherapie worden wel en nog steeds
Verbazend is daarbij de kentering in de
bereikt ten koste van veel, soms levensbedreigende,
publieke aandacht voor kanker. Nadat de
bijwerkingen. Het celremmende effect van cytostatica
behandelingsresultaten beter werden, maakten de
is namelijk niet beperkt tot kankercellen, maar treft
passieve melancholie en het taboe snel plaats voor
evenzeer de normale, gezonde weefsels. Daarom is
veel publieke aandacht voor het gevecht tegen
het huidige onderzoek gericht op de ontwikkeling
kanker. Er kan nu zelfs gefietst worden tegen kanker.
van doelgerichte middelen, waarbij gebruik wordt
Het stilzwijgen werd totaal doorbroken in wekelijkse
gemaakt van moleculair biologische kennis. Door
televisieprogramma’s en krantenbijlagen, waarin
gedetailleerde metingen van het DNA in ‘DNA-
de zoveelste doorbraak in de behandeling van
microarrays’ wordt het steeds beter mogelijk om
kanker werd besproken. Een deel van die overvloed
het effect van cytostatica bij individuele patiënten
aan positieve berichtgeving is van groot belang.
te voorspellen. Onnodig gebruik van niet effectieve
Dat geldt met name voor de informatie over de
cytostatica en de daaraan verbonden bijwerkingen
optimale behandeling en over het goede niveau
kunnen dan vermeden worden. Antilichamen,
van de kankerbehandeling in Nederland. Daarmee
specifiek gericht tegen de moleculaire groeisignalen
is het beeld van kanker als doodvonnis definitief
die de cel aanzetten tot ongeremde groei, zijn
doorbroken.
voorbeelden van deze meer gerichte aanpak (targeted
Tegelijkertijd is er een wat onbehagelijk gevoel
therapy). Het antilichaam rituximab wordt volgens
over kanker in de publieke arena. Dokters en
dat concept toegepast bij de behandeling van het
onderzoekers laten zich makkelijk verleiden tot
Non Hodgkin lymfoom. De verwachting is dat de
het trots en vroegtijdig aankondigen van nieuwe
ongerichte chemotherapie, met veel bijwerkingen
successen in de strijd tegen kanker. In een wereld
op de gezonde cellen, in de komende tien tot twintig
waarin alles maakbaar is, leidt deze meestal te
jaar geleidelijk zal worden vervangen door steeds
positieve berichtgeving tot hooggespannen
specifiekere en doelgerichte behandelingen. Er
verwachtingen. Wanneer de beloofde wonderen
zitten daarvoor tientallen middelen in de pijplijn, in
uitblijven, is bittere teleurstelling vervolgens het
verschillende fasen van klinisch onderzoek.
resultaat. Een aantal vormen van kanker, zoals
longkanker en kanker van de alvleesklier, blijven
120
De melancholie voorbij
moeilijk of bijna niet behandelbaar. Ondanks de
Door fundamenteel en klinisch onderzoek zijn
immense verbetering van de prognose van veel
in de afgelopen veertig jaar dus opzienbarende
patiënten met kanker, past bescheidenheid over de
verbeteringen bereikt in de behandeling van
stand van zaken en een zekere terughoudendh eid in
kanker. Binnen een korte periode werden nieuwe
de berichtgeving. Nog lang niet alles in de oncologie
mijlpalen in de oncologie bereikt. Radiotherapie
is maakbaar.