tasarım yoluyla oluşturulan kentsel mekânlar kentsel kimliğe dair belirleyici ve
yönlendirici parametreler olarak ortaya çıkar [4].
Şehir ışıkları çevresel uyum için gereklidir. Aydınlatma caddelerin, yolların ve parkların
ayırt edilmesini mümkün kılar ve kamu alanlarını kullananların birbirlerini görebilmesini
sağlar. Binaların aydınlatılması, şehirdeki obje ve yeşil alanların aydınlatılması, iyi
yapılması koşuluyla, ayrıca şehri kuşatan dokuların güzelleştirilmesine de hizmet eder.
Dış mekânların aydınlatılması kentsel kimlik için önemli bir kriterdir. Işık bir tasarım
unsurudur. Fiziksel, psiko-fiziksel ve estetik boyutları bulunmaktadır. Işık ve renk bir
mekânın algılanan görüntüsü ve kimliği üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Kentsel
aydınlatma, yeterli bir görüş sağlama temellerinin ötesinde, şehre görsel bir kimlik
katarken mekânsal hiyerarşilerin de düzenleyicisi ve taşıyıcısı olma işlevi de görür; bu
yüzden dünya genelinde pek çok şehir kentin gece planlaması konusu ile ilgilenmektedir.
Kamu açısından bu ilgi genel olarak sosyal ve mimari çalışmalar ve kentsel çalışmalara
aydınlatmanın dâhil edilmesi için temel oluşturmuştur. Şehir aydınlatması daha çok
işlevsel olarak görülmüş ve suç önleyici aydınlatma projeleri “daha fazla aydınlatma
daha fazla güvenlik demektir” temeline dayandırılmıştır. Bu bakış açısından yola çıkarak,
günümüzde dış mekân aydınlatmasının şartları ve tanımları konusunda bir yanlış anlama
söz konusudur.
Gündüzleri, mimari farklılıklara rağmen, şehri bir bütün olarak algılarız çünkü şehrin
tümü boyunca var olan gün ışığı onu doğal bir biçimde bütünleştirir. Bununla birlikte,
şehrin ışıkları geceleri çeşitli faktörler yoluyla belirlenir. Geceleri bir bütünlük
duygusunun elde edilebilmesi için, tüm ışıkların mümkün olabildiğince uyum içerisine
sokulması gereklidir. Şehirdeki aydınlatma akşam ve gece saatlerinde hoş bir atmosfer
oluşturmalı ancak baskın olmamalıdır. Sokaklarda fazla insan olmadığında bile çevre
unsurları kabul edilebilir derecede uygun olmalı ve korkutucu olmamalıdır. Bu durum
ziyaretçilerin dikkatini daha uzun süre korur ve böylece şehirden daha fazla
faydalanabilirler [5].
Şehir aydınlatmasının amacı açık bir biçimde şehir sakinlerinin emniyet ve güvenliğini
artırmak, ticari ilgiyi desteklemek, enerji tasarrufu sağlamak ve bir taraftan ışık kirliliğini
en aza indirirken şehrin gece atmosferini güzelleştirmektir (Resim 1) [6].
Resim 1. Şehrin Modern Tarafı Üzerindeki Işık Kirliliği
Aydınlatma son derece görülebilir durumdadır ve şehrin olumlu gece görüntüsü iletişimi
artırmaya yardımcı olabilir; sosyal etkileşim, estetik güzelleştirme, görsel konfor,
emniyet ve güvenlik. Şehir aydınlatma planının muhtemel hedefleri şunlardır [7];