Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik
makul bir sürede yanıt verilmesi genelde
pek mümkün olmamaktadır. Dolayısıyla
bazı OECD ülkelerinde olduğu gibi, Gelir
İdaresi Başkanlığı bünyesinde özelge
vermek üzere süreklilik esasına göre
çalışan ayrı bir birim kurulmasında yarar
görülmektedir.
Diğer taraftan mükelleflerin kendilerine
verilen özelgelere uygun şekilde
davranıp davranmadığının kontrol
edilmesine yönelik olarak yönetmelikte
bir düzenleme yapılmasında, yukarıda
bahsedilen kurulan birim tarafından bir
takip sistemi kurularak, verilen özelgelerin
takip edilmesi ve uyulmaması halinde
gerekli yaptırımların uygulanmasında
yarar bulunmaktadır. Bu şekilde özelge
müessesesinin ciddiyeti ve bağlayıcılığı
artacaktır.
Emsal Özelge Havuzunun Kamuoyunun
Kullanımına Açılması
Gelir İdaresi Başk anlığı, mükellefleri
aydınlatmak ve idarede şeffaflığı
sağlamak üzere vergi mahremiyetine
ilişkin hükümleri dikkate almak
kaydıyla, mükelleflere verilmiş bulunan
örnek sayılabilecek özelgeleri web
sitesinde yayımlanmaktadır. Yayımlanan
özelgelerde mükelleflerin şahsına veya
ilişkide olduğu kurumlara ilişkin kimlik
bilgileri, vergi numaraları, hesap durumları
vb. bilgiler mahremiyet çerçevesinde
gizlenmektedir. Ancak çok sınırlı sayıda
özelge yayımlanıyor olması geçmişte
de yaşanan yakınmaları gündeme
getirmektedir. Aynı konuya ilişkin olarak
farklı mükelleflere farklı görüşler verilip
verilmediği konusunda soru işaretleri
doğmakta, tereddüt edilen konularda
idare tarafından verilmiş başka bir özelge
olup olmadığı konusunda mükellefler
arayışa sürüklemektedir.
Diğer taraftan Bakanlık merkezinde
oluşturulan komisyonun önüne sadece
ilk defa karşılaşılan sorunların getirildiği
ve bunların çözüm yolunun bulunduğu
düşünülecek olursa, bu özelgelerin
benzer yönde sorunlar yaşayan
mükellefler açısından ne derece önem
taşıdığı ortadadır. Dolayısıyla komisyon
tarafından onaylan özelgelerin içine
konulduğu emsal özelge havuzunun,
sadece yetkili birimlerce kullanılması
uygulamasından vazgeçilerek, web sitesi
üzerinden kamuoyunun kullanımına
açılması yerinde olacaktır.
“İspanya Vergi İdaresi tarafından
kurulan İnforma Sistemi adlı
vergilendirmeye ilişkin binlerce
soru ve yanıtın içinde yer aldığı veri
tabanının kullanımı mükelleflere
açıktır.”
Yurtdışı uygulamalarına bakacak olursak
İspanya Vergi İdaresi tarafından kurulan
İnforma Sistemi adlı vergilendirmeye
ilişkin binlerce soru ve yanıtın içinde yer
aldığı veri tabanının kullanımı mükelleflere
açıktır. Bu veri tabanının oluşturulmasında
mükellefler tarafından idareye yöneltilen
sorulardan önemli ölçüde yararlanılmış
olup sistem vergi uzmanları tarafından
yönetilmektedir. Denetim birimlerinin
soru ve yanıtlar için getirdiği eleştiri ve
öneriler mutlaka dikkate alınmakta ve
değerlendirilmektedir. Mükelleflerin bu
sistemde yer alan bilgilere dayanarak
yaptığı işlemler nedeniyle eleştirilmesi,
ilave bir vergi tarhiyatı ve cezayla
karşılaşması mümkün değildir.12