Bölüm III: Vergi Danışmanları Açısından Sorumlu Vergicilik
süpürdüğü” ve tam rekabetçi bir
serbest ekonomide fiyatların iktisadi
parametrelerle belirlendiği gerçeğine
belli ölçülerde aykırı bir durum ortaya
çıkabilmektedir.
Tarife Uygulaması Bulunan Meslekler
Ülkemizde avukatlık, hakemlik,
arabuluculuk, orman mühendisliği,
bilirkişilik, mali müşavirlik, yeminli mali
müşavirlik, noterlik ve belli esnaf kolları
için belirlenmiş tarife uygulamaları
mevcuttur. Bu tarifelere uygun hareket
etmemenin bazı parasal, meslek ve
iş koluna ilişkin disiplin kurallarıyla
öngörülmüş yaptırımları da bulunmaktadır.
5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek
Kuruluşları Kanunu, 5174 sayılı Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve
Borsalar Kanunu’nun 12’nci maddesi
ile odaların, 507 sayılı Esnaf ve Küçük
Sanatkârlar Kanunu’nun 125’inci
maddesiyle de bu Kanun’a tabi esnaf ve
sanatkârlarca üretilen mal ve hizmetlerin
ücret tarifeleri, bağlı bulundukları
derneklerce hazırlanacağı ve mensubu
oldukları Birlik Başkanlar Meclisince
onandıktan sonra yürürlüğe gireceği
hüküm altına alınmıştır.
Keza 3568 sayılı Kanun ile de serbest
muhasebeci ve mali müşavirler ile yeminli
mali müşavirlerin sunacakları hizmetler
için uyulması gereken asgari tarife
Kanun’da yer alan prosedüre uyularak
yıllık olarak belirlenmektedir. Söz konusu
tarife sunulacak hizmeti, işin önem ve
ağırlığı, hizmet sunulacak mükellefin
faaliyet gösterdiği sektör, bulunduğu il
grubu, çoklu KDV oran uygulaması, grup
firmalarına verilen hizmetler, denetim
hizmeti verilen firmada mali müşavir
çalışma durumu, e-defter tutulması,
hizmetin mükellefin işyerinde verilmesi
gibi durumlar göz önünde bulundurularak
belirlenmektedir. Bu düzenlemede
asgari bir tarife belirlenmesi nedeniyle
tarifeye göre çıkan ücretin üzerinde
bir bedel belirleme hakkı söz konusu
olabilmektedir. Yeminli mali müşavirler
tarafından sunulan KDV iadesi, tam tasdik
vb. hizmetler de belli indirim ve artırımlara
göre genellikle mükelleflerin tasdike tabi
işlemleri, yıllık cirosu, yapılan yatırım
tutarı, istenen KDV iadesi gibi tutarlara
göre azalan oranlı bir tarife yapısı ile
dikkate alınmaktadır.
Mali müşavirlik, YMM, avukatlık gibi
serbest meslek alanlarında söz konusu
meslek ve iş kanunlarının çıkarıldığı
dönemde ülkemiz şartları açısından
belli mesleklerin korunma ve asgari bir
kalite çıtasının asgari tarife uygulaması
ile sağlanacağı kanaati söz konusu
olmuş olabilir. Ancak bu tür mesleklerde
bugün itibariyle, denetçi, mali müşavir,
YMM ve danışman rotasyonu, birlikte
yapılamayacak işler, denetçi ekibinin
yetkinliği, asgari denetçi çalıştırma
zorunluluğu, azami mükellef/müşteri
sayısı, yıllık asgari mesleki eğitim,
haksız rekabetin engellenmesi gibi
başka standart uygulamaların da önemi
yadsınamaz.
Tarife Uygulamasının Gerekçesi
Yukarıda ifade edildiği gibi tarife sadece
YMM’ler için değil bazı özellikli meslek
alanları için de söz konusudur. Avukatlar
açısından Avukatlık Kanunu’na göre
her yıl hazırlanan asgari ücret tarifesi
uygulanmaktadır. Mahkemelerde, tüm
hukuki yardımlarda, taraflar arasındaki
uyuşmazlığı sonlandıran her türlü merci
kararlarında ve ayrıca kanun gereği
mahkemelerce karşı tarafa yükletilmesi
gereken avukatlık ücretinin tayin ve
takdirinde, Avukatlık Kanunu ve bu
tarife hükümleri uygulanmaktadır. Tarife
hükümleri altında kararlaştırılan akdi
avukatlık ücretleri, tarife hükümleri
üzerinden yapılmış olarak kabul edilir.
Avukatlıktaki tarife uygulaması alt
sınır açısından sorun yaratmamakta
ve pratik olarak özellikle karşı taraf
vekâlet ücretinin takdirinde yol gösterici
mahiyette görülmektedir.