KPMG Turkey Publications | Page 112

Bölüm I: Ulusal Düzeyde Sorumlu Vergicilik Tutanak İçeriğinin Oluşturulmasına Yönelik Çalışmalar ve Tutanağın İmzalanması İnceleme süresince mükellefle birlikte tespit edilen hususlar ile bu tespitlere ilişkin mükellef ifade ve beyanlarının birlikte imza altına alındığı inceleme tutanağı çok önemlidir. İnceleme tutanağı vergi inceleme elemanı için raporun dayanağı, mükellef için de kendi haklılığının, savunmalarının dayanağıdır. Bu nedenle imzalanmadan önce çok dikkatlice değerlendirilmeli, tutanakta yer alan hususların gelecekte rapor değerlendirme komisyonunda, uzlaşma komisyonunda ve daha da önemlisi yargı aşamasında kullanılabileceği düşünülerek özenle incelenmelidir. İnceleme sırasında mükellefin avukat veya mali müşavirinin bulunmasını isteme hakkı bulunmakta olup bu kişilerin mükellefin yanında bulunması inceleme sürecinin daha sağlıklı yürütülmesini sağlayacaktır. İnceleme tutanaklarında mükellefler özgürce hiçbir yönlendirme olmaksızın ifade ve beyanda bulunabilmeli, tutanakta yer alan bilgilerin doğruluğunu kontrol edebilmelidir. Bu, incelemenin sağlıklı yapılabilmesi açısından da şarttır. Ancak uygulamada bazı inceleme elemanları mükellefin yerine geçerek onun adına kendi yazdığı ifadelerin tutanakta yer alması konusunda ısrarcı olabilmektedir. Bu durumda mükellefin özgür iradesi tutanağa yansımamakta ve sonuç olarak adil, tarafsız bir inceleme gerçekleştirilememektedir. “Meslek mensupları sadece mükellef tarafında olmamalı, daha iyi çalışan, etkin bir vergi idaresinin gelişmesine katkı vermeli, tasvip edilmeyecek, yasak, yanlış, agresif vergi uygulamalarına taraf olmamalı, bu yönüyle sadece mükelleflerin değil, idarenin de güvenilir paydaşları olmalıdırlar.” Öte yandan inceleme tutanakları genellikle önceden mükellefle paylaşılmamakta, mükellefler inceleme tutanağını ilk kez müfettişin huzurunda okuyarak, üzerinde çok da düşünemeden, itirazlarını dile getiremeden, bilgileri kontrol edemeden imzalamak zorunda kalmaktadırlar. Oysa inceleme tutanakları mükelleflerle önceden paylaşılmalı ve mükellefin tutanakta yer alan hususlar hakkında değerlendirme ve kontrol yapmasına izin verildikten sonra imza altına alınmalıdır. Rapor Değerlendirme Komisyonları ve Mükellefin Dinlenilmesi 6009 sayılı Kanun’la yasal bir statüye kavuşan Rapor Değerlendirme Komisyonları’nın amacı, vergi inceleme raporları üzerine işlem yapılmadan önce yapılan incelemenin ve inceleme raporunun hukuka uygunluk açısından değerlendirilmesi ve varsa hata ve eksikliklerin giderilmesinin sağlanmasıdır. Bu yönüyle her yıl yüzlerce rapor okuyan Rapor Değerlendirme Komisyonları vergi inceleme raporlarının denetimi yanında ayrıca incelemelere standart getirilmesi, normlar hiyerarşisine aykırı tebliğ, Sorumlu Vergicilik 99