Kozan 2.pdf Jun. 2014 | Page 60

‫ل����ە ئەركەكانی شۆڕش����گێڕیی نیش����تمانی‬ ‫كاتێك دەكرێت، كە شۆڕشێكی ئابووری،‬ ‫سیاس����ی، كۆمەاڵیەت����ی و فەرهەنگ����ی بە‬ ‫ئەنج����ام دەگەیەنرێ����ت، وات����ە ل����ە ڕووی‬ ‫ئابووریی����ەوە ش����ێوەی بەرهەمهێن����ان و‬ ‫پەیوەن����دی بەرهەمهێن����ان دەگۆڕدرێ����ن بۆ‬ ‫هێ����زی بەرهەمهێن����ان، بەاڵم ئ����ەوەی لەو‬ ‫هەن����گاوەی حكومەت����ەوە تێبین����ی دەكرا،‬ ‫خۆماڵیكردن����ی نەوت لەالی����ەن چینێكی‬ ‫بااڵدەس����تی ناو پارتی دەسەاڵت (بەعس)‬ ‫بە ش����ێوەیەكی تاكڕەوانە بڕیاری لێدراوە،‬ ‫حكومەتەوە تێبینی‬ ‫نەوت لەالیەن چینێكی‬ ‫بااڵدەستی ناو پارتی‬ ‫دەسەاڵت (بەعس) بە‬ ‫شێوەیەكی تاكڕەوانە‬ ‫بڕیاری لێدراوە، بێ‬ ‫ئەوەی بۆ بیروڕای گەل‬ ‫بگەڕێنەوە و هیچ جۆرە‬ ‫گۆڕانێك لە شێوەی‬ ‫هێزەكانی بەرهەمهێنان و‬ ‫پەیوەندی بەرهەمهێنان‬ ‫ئ ‌نجام بد‌ن‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫75‬ ‫(نەوتی عەرەب بۆ‬ ‫عەرەب) ه ‌بوو، ئەمەش‬ ‫ه‬ ‫لەوەوە سەرچاوەی‬ ‫گرتبوو، كە نەوتی‬ ‫عەرەب تەنیا هی‬ ‫عەرەب نییە، بەڵكو‬ ‫هی گەالنی عێراقیشە،‬ ‫هەروەها بوونی نەوت‬ ‫لە عێراق تەنیا لە‬ ‫ناوچە عەرەبییەكاندا‬ ‫نییە، بەڵكو لە ناوچە‬ ‫كوردستانییەكانیشدا‬ ‫هەیە‬ ‫سەرچاوەكان:‬ ‫• ئەحمەد حەمەدئەمین ئۆمەر، ڕەوتی چەپ‬ ‫لە باشووری كوردستان كۆمەڵە وەك نموونە‬ ‫0791 -8891، تێزی دكتۆرا باڵونەكراوە،‬ ‫( زانك���ۆی س���ەالحەدین- هەولێر، كۆلێژی‬ ‫ئەدەبیات، 4102).‬ ‫• برایم جەالل، چەپكێك لە مێژووی كۆمەڵە،‬ ‫(سلێمانی، چاپخانەی ڕوون، 1102).‬ ‫• عارف كەریم، من و كۆمەڵە و یەكێتی – كورتەی‬ ‫باسێكی مێژوویی، (ستۆكهۆڵم، 8002).‬ ‫ژماره (2) هاوينى 4102‬ ‫‌‬ ‫مێژوويى و سياسى‬ ‫دەكرا، خۆماڵیكردنی‬ ‫بەزركردنەوەی دروشمی‬ ‫كۆزان‬ ‫ئەوەی لەو هەنگاوەی‬ ‫بێ ئەوەی ب����ۆ بیروڕای گەل بگەڕێنەوە و،‬ ‫هیچ جۆرە گۆڕانێك لە ش����ێوەی هێزەكانی‬ ‫بەرهەمهێن����ان و پەیوەن����دی بەرهەمهێنان‬ ‫ئەنجام بدەن، بەڵكو بە پێچەوانەی ئەوەوە‬ ‫كەوتونەت����ە دەركردنی كرێكارە كوردەكان و‬ ‫نێش����تەجێكردنی كرێ����كارە عەرەبەكان لە‬ ‫شوێنیان، ئەمە سەرباری ئەوەی سەرمایەی‬ ‫نەوتەك����ەش تەنی����ا ب����ۆ كڕین����ی چ����ەك و‬ ‫بەهێزكردن����ی جبەخانەكانیان بەكاردەهێنن،‬ ‫هەروەه����ا كۆمەڵ����ە پێ����ی واب����ووە كاتێك‬ ‫س����امانی سروشتی بە نەوتیشەوە خۆماڵی‬ ‫دەكرێـ����ت، ك����ە بە حوكمی گەل و یاس����ای‬ ‫گ����ەل و بڕیاری گ����ەل ئەنج����ام درابێت و،‬ ‫لە پێناوی س����وود و بەرژەوەندی زۆرینەی‬ ‫گەلدا بێت، چونكە ئەو دەمە بە شێوەیەكی‬ ‫تەواو لەژێر دەستی كۆمپانیا مۆنۆپۆلەكان‬ ‫دەهێنرێت����ە دەرەوە. ل����ە ڕوویەكی دیكەوە‬ ‫كۆمەڵە پێ����ی وابووە خۆماڵیكردنی نەوت‬ ‫كاتێك دەكرێت، كە پێشەكی نەخشەی بۆ‬ ‫چۆنییەتی دۆزین����ەوەی بازاڕی ئازاد و بێ‬ ‫داسەپاندنی دانرابێت، بۆ ئەوەی بتوانرێت‬ ‫سەربەخۆیی و سەربەستی كڕین و فرۆشتنی‬ ‫لە دەست نەدرێت و، تاسەر بەرانبەر بەپالن‬ ‫و نەخشەی واڵتانی سەرمایەدار بوەستێت‬ ‫و تووش����ی گەندەڵی و قەیران����ی ئابووری‬ ‫نەی����ەت. بەمەش كۆمەڵ����ە وای بۆ دەچوو‬ ‫كە حكومەتی عێراق����ی نەك هەر خاوەنی‬ ‫ئەو نەخشە و بیركردنەوەیە نەبووە، بەڵكو‬ ‫خۆماڵ����ی كردنەكەش تەنیا بۆ هەڵوێس����ت‬ ‫فرۆش����تن و بڕیارێك����ی س����ەر پێ����ی بووە.‬ ‫ئەوە لە الیەك، لە الیەكی دیكەوە ئەوەی‬ ‫كۆمەڵ����ە تێبین����ی لەس����ەر بەزركردن����ەوەی‬ ‫دروش