Korakis_SAMOTHRACE_high_res Η ΑΡΩΜΑΤΙΚΗ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΣΑΜΟΘ | Page 96

Εργαστήριο Δασικής Βοτανικής Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων Δ.Π.Θ.

http://www.greekflora.gr (Γιάννης Κοφινάς)

LAMIACEAE

http://www.greekflora.gr (Γιάννης Κοφινάς)

Sideritis perfoliata subsp. athoa

(Papan. & Kokkini) Baden

Κοινές ονομασίες: Τσάι του βουνού, ironwort.
Περιγραφή
Πολυετές ποώδες φυτό με βάση ξυλώδη. Ο βλαστός είναι αδιακλάδωτος, τριχωτός και φτάνει σε ύψος τα 20-40
cm. Τα φύλλα έχουν μήκος έως 5 cm, είναι χνουδωτά με σχήμα επίμηκες - ελλειψοειδές έως ωοειδές, στην
βάση είναι έμμισχα, τα ανώτερα άμισχα και περίβλαστα. Τα άνθη είναι δίχειλα με κίτρινη στεφάνη η οποία στο
επάνω χείλος φέρει δύο καφετιές γραμμές. Φύονται σε σπονδύλους που σχηματίζουν σταχυόμορφες ταξιανθίες. Καρπός θραυστοκάρπιο με 4 γυμνά, στρογγυλά καρπίδια.
Οικολογία
Άνθηση Ιούλιο-Αύγουστο. Αναπτύσσεται πάνω σε χαλικώδη, πετρώδη ή βραχώδη υποστρώματα, πάντοτε σε
προσήλιες θέσεις. Απαντά σε υψόμετρα 1200-1500 m. Πολλαπλασιάζεται με σπέρματα, παραφυάδες και μοσχεύματα και μπορεί να καλλιεργηθεί σε μέτριας γονιμότητας, ξερικά χωράφια.
Εξάπλωση – Σπανιότητα
Το είδος Sideritis perfoliata εξαπλώνεται στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Κύπρο και την Συρία. Το συγκεκριμένο υποείδος (subsp. athoa) αποτελεί στενότοπο ενδημικό taxon που εμφανίζεται στα όρη Άθως και Φεγγάρι
της Σαμοθράκης. Ο πληθυσμός της Σαμοθράκης είναι ιδιαίτερα μικρός και σοβαρά απειλούμενος με αποτέλεσμα το taxon να βρίσκεται στα όρια της εξαφάνισης. Κρίνεται απαραίτητο να ληφθούν μέτρα προστασίας των
ενα πομεινάντων ατόμων και να γίνει τεχνητός πολλαπλασιασμός εκτός σταθμού (ex situ).
Αρωματικές και Φαρμακευτικές ιδιότητες – Χρήσεις
Είναι φυτό, αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό. Συλλέγεται το υπέργειο τμήμα σε πλήρη άνθηση και
ξηραίνεται σε σκιερό και δροσερό χώρο. Το τσάι του βουνού χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα στη λαϊκή
θεραπευτική λόγω της αντιφλεγμονώδους, αντιμικροβιακής και αντιρρευματικής του δράσης. Χρησιμοποιείται
ως αφέψημα που ενδείκνυται για το πεπτικό σύστημα, κατά των κρυολογημάτων και είναι θερμαντικό, τονωτικό και διουρητικό. Τα αιθέρια έλαια του γένους Sideritis εμφανίζουν αντιμικροβιακή και ήπια αντιμυκητιακή
δράση. Οι βιολογική τους δράση οφείλεται κυρίως στην παρουσία φλαβονοειδών, φαινυλο-αιθανοϊκών γλυκοσίδων και τερπενίων.

95