Korakis_SAMOTHRACE_high_res Η ΑΡΩΜΑΤΙΚΗ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΣΑΜΟΘ | Page 68
Εργαστήριο Δασικής Βοτανικής Τμήματος Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων Δ.Π.Θ.
FAGACEAE
Quercus ilex
L.
Κοινές ονομασίες: Αριά, holm oak
Περιγραφή
Αειθαλές δέντρο με ύψος έως 20 m ή ψηλός θάμνος. Φύλλα δερματώδη, μήκους 3-8 cm, στενά ωοειδή έως λογχοειδή, οξυκόρυφα με σφηνοειδή έως στρογγυλεμένη βάση. Παρυφές λείες, κυματοειδείς, ή οδοντωτές. Μίσχος
φύλλων έως 1,5 cm. Φύλλα πρεμνοβλαστημάτων σ υχνά αγκαθωτά οδοντωτά, βραχύμισχα. Αρσενικά άνθη σε κρεμάμενους πιληματώδεις ίουλους στη βάση των ετήσιων βλαστών. Θηλυκά ανά 1 ή 2 στις μασχάλες των φύλλων
σε βραχύ πιληματώδη ποδίσκο. Καρπός κάρυο επίμηκες ωοειδές με κωνική κορυφή. Φέρει κύπελλο ημισφαιρικό
ή κουδουνοειδές με πιληματώδη ποδίσκο και καλύπτεται από ελαφρά πιεσμένα, επιμήκη, χνουδωτά βράκτια.
Οικολογία
Άνθηση Απρίλιο-Μάιο. Ωρίμανση και πτώση καρπών Οκτώβριο-Νοέμβριο του έτους άνθησης. Αναπτύσσεται
από το επίπεδο της θάλασσας συνήθως μέχρι τα 600 m, αλλά στην Κρήτη ανέρχεται στα 1400 (Λευκά Όρη).
Είναι είδος ημισκιόφυτο, απαιτητικό σε θερμότητα και υγρασία. Παρουσιάζει άριστη ανάπτυξη σε σταθμούς με
καλό εφοδιασμό σε νερό και υψηλή ατμοσφαιρική υγρασία αν και αντέχει και σε πετρώδεις θέσεις. Η αριά
αποτελεί τυπικό συστατικό των αείφυλλων μεσογειακών θαμνώνων (maquis) και του υψηλού, αειθαλούς
μεσογειακού δάσους που εμφανίζεται σε υγρές πλαγιές, ευνοημένες από θαλάσσιους ομβροφόρους ανέμους.
Εξάπλωση – Σπανιότητα
Η Q. ilex εμφανίζεται γύρω από τη Μεσόγειο. Στην Ελλάδα είναι αρκετά συχνή η παρουσία του είδους στις
παράκτιες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας καθώς και στα Ιόνια νησιά ενώ είναι λιγότερο κοινή στα νησιά του
Αιγαίου. Στη Σαμοθράκη το είδος εμφανίζεται άφθονο κατά θέσεις, στο βόρειο και δυτικό τμήμα του νησιού.
Τα δάση της Q. ilex αποτελούν οικότοπο ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και προστατεύονται σύμφωνα με την
Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43 (Natura 2000).
Αρωματικές και Φαρμακευτικές ιδιότητες – Χρήσεις
Το είδος παρέχει ξυλεία για κατασκευές, για παρασκευή καλής ποιότητας κάρβουνου και για καυσόξυλα υψηλής θερμαντικής απόδοσης. Το φύλλωμα αποτελεί ζωοτροφή για αίγες. Αναφέρεται ότι αλεύρι από τα βελανίδια
χρησιμοποιείται ως πρόσθετο στην παρασκευή ψωμιού. Οι όζοι που δημιουργούνται από προσβολές εντόμων
αποτελούν σημαντική πηγή τανίνης και χρωστικών. Ως πηγή τανίνης χρησιμοποιείται και ο φλοιός.
67