Korakis_SAMOTHRACE_high_res Η ΑΡΩΜΑΤΙΚΗ & ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΣΑΜΟΘ | Page 67

Έρευνα και περιγραφή της αρωματικής και φαρμακευτικής χλωρίδας της νήσου Σαμοθράκης

FAGACEAE

Castanea sativa

Mill.

Κοινές ονομασίες: Καστανιά, sweet chestnut
Περιγραφή
Δέντρο ύψους μέχρι 30 m με πυκνή και πλατιά κόμη. Φύλλα μήκους 8-20 cm, στενά ωοειδή έως λογχοειδή,
οξυκόρυφα με σφηνοειδή βάση. Παρυφές έντονα πριονωτές. Ζεύγη νεύρων 15-20. Μίσχος 1,5-3 cm, τριχωτός
ή σχεδόν γυμνός. Αρσενικές ταξιανθίες όρθιες, σταχυόμορφες, μήκους 12-20 cm. Θηλυκά άνθη ανά 3 στη
βάση των αρσενικών ταξιανθιών. Βρίσκονται σε πράσινο κυπελλοειδές περίβλημα από βράκτια, με 6 λευκά
στίγματα που προεξέχουν. Καρπός κάρυο καστανόχρωμο, γυαλιστερό, οξυκόρυφο, μήκους 1,5-3,5 cm. Τα
κάρυα βρίσκονται ανά 2-3 σε σφαιρικό ξυλώδες κύπελλο με πυκνά αγκάθια στο εξωτερικό.
Οικολογία
Άνθηση Μάιο-Ιούλιο. Η ωρίμανση του καρπού γίνεται τον Οκτώβριο. Η καστανιά αναπτύσσεται σε εδάφη που
είναι όξινα και προέρχονται από πυριτικά πετρώματα. Εμφανίζεται σε σπερμοφυείς ή πρεμνοφυείς συστάδες σε
υψόμετρα από τα 300 έως τα 1500 m και βρίσκει το άριστο της εξάπλωσής της σε καλής ποιότητας σταθμούς
μέσα στον αυξητικό χώρο των φυλλοβόλων δρυοδασών. Είναι είδος ημισκιόφυτο, ευαίσθητο σε παγετούς.
Αναπτύσσεται καλά σε βαθιά, γόνιμα και χουμώδη εδάφη πάνω σε γρανίτες, γνεύσιο, σχιστόλιθο, ακόμα και
φλύσχη, ενώ αποφεύγει τους ασβεστόλιθους.
Εξάπλωση – Σπανιότητα
Η αρχική φυσική εξάπλωση της C. sativa είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Θεωρείται αυτοφυές είδος της ανατολικής Μεσογείου με εξάπλωση στη ΝΑ Ευρώπη, Μικρά Ασία, Καύκασο και βόρειο Ιράν. Η σημερινή ευρεία
κατανομή της στην κεντρική, δυτική και βόρεια Ευρώπη είναι ανθρωπογενής και συνέβη, κατά το πλείστο,
στους ιστορικούς χρόνους. Είναι χαρακτηριστικό ότι η εξάπλωση της έφτασε στα βρετανικά νησιά τους πρώτους
αιώνες μ.Χ. όπου μεταφέρθηκε από τους Ρωμαίους. Στην Σαμοθράκη αυτοφύεται και καλλιεργείται από τον
άνθρωπο. Τα δάση καστανιάς χαρακτηρίζονται ως οικότοπος ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος και προστατεύονται
σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 92/43 (Natura 2000).
Αρωματικές και Φαρμακευτικές ιδιότητες – Χρήσεις
Η καστανιά είναι πολύτιμο δέντρο που καλλιεργείται για τους εδώδιμους καρπούς του και το ξύλο του. Οι καρποί είναι πλούσιοι σε υδατάνθρακες και καταναλώνονται ωμοί και κυρίως μαγειρεμένοι ή κονιορτοποιημένοι.
Τα φύλλα και ο φλοιός αποτελούν πηγή τανινών. Το ξύλο παρουσιάζει ιδιαίτερη ανθεκτικότητα στη σήψη και
χρησιμοποιείται ευρύτατα στην οικοδομική και σε υπαίθριες κατασκευές.

66