cım , duvar yazılarındaki devrimci arzularla kör topal birleşmiş fakat esas alev , silicilik yaparken karşılaştığı gelinle damat yüzünden harlanmıştır . Artık kentte gelinlerin başlık parası olmadığını kadınların ve erkeklerin özgür şekilde istediklerine vardıklarını öğrenen Feyzo , köyünde süregiden sistemi değiştirmek için son kez ve gizlice yurduna geri döner . O ve eşi Gülo , köyde başlık parası yüzünden evlenemeyen gençleri örgütlemeye başlar . Kentte özgürlük vardır köyde neden olmasındır ? Köyün duvarlarına ağalık ve başlık parası karşıtı sloganlar yazılır . Başlık parasından dili yananlar -evlenemeyen genç kadın ve erkeklerayaklanır . Gülo , Feyzo ve Zülfo hareketin önde gelenlerdendir ayrıca Sakine Kadın da onlara katılmıştır -çünkü başlık parası kalkmış olsaydı öküz alabilirdi- Burada oluşan toplumsal ittifak , başlık parasının yarattığı ekonomik zafiyet üzerinden kurulmuştur . Ayaklananlar kadının mal gibi alınıp satılmasına karşıdır fakat ilk önceliklerinin bu olduğu kuşkuludur .
Maho Ağa ’ nın Karikatürleştirilmesi
Maho Ağa , ödeyemediği borçlarından ötürü Gülo ’ ya el koyar ve ikisini de tarlada çalışmaya zorlar . Bu sırada Bilo onun köy içindeki en büyük yardakçısıdır . Feyzo ’ nun bu durum canına tak eder . Gülo ’ nun başlık parasını ödemek için tekrar İstanbul ’ a gitmesi gerekmektedir fakat “ yüreğindeki ağa korkusunu ” atamadığından önce kendini Ağa ’ ya kovdurması gerektiğine inanır . Feyzo ’ nun kovulmak için dahi Ağa ’ nın olurunu almak istemesi esasında , müesses nizamın köylülerce ne denli içselleştirildiğinin göstergesidir . Feyzo bir gece köyden gizlice kaçıp gidebilir fakat kendini Maho Ağa üzerinden tanımlayışı yüzünden -çünkü başka bir varoluş bilmemiştir- meşru bir sürgünü bütünlüğü açısından yeğlemektedir . Bu sebepten kendini Ağa ’ ya kovdurtmaya çalışacaktır …
Feyzo ’ nun olabilecek her şekilde Maho Ağa ’ nın iktidarını küçük düşürme çabalarını kasti olarak Ağa düşüncesine ait büyünün bozulması için gösterildiğini düşünüyorum . Söz gelimi Feyzo , Maho Ağa ’ nın özellikle şapkasına oturur -ki ilk sürgün sebebi düğünde onu takmasıdır- ya da havuzuna işer . Kanımca senaryoya böyle bir yol verilmesinin sebebi dokunulmaz ağa imgesini parçalayarak seyircinin güleceği bir katharsis yaratmaktır . Zira bu durum hem Feyzo hem izleyici için gereklidir çünkü kovulmak için bile ağanın olurunu isteyen bir adam , zihnindeki kategoriden ancak bu şekilde kurtulabilirdi . Ayrıca taşralı izleyici için Ağa , kentli izleyici için Patron ve benzeri iktidar odağı ; kralın , Tanrı ’ nın çocuğu olmadığını hatırlatmak onu gökyüzünden yere indirmek , korkunun dozu oranında bir mizah aracılığıyla gerçekleştirilmiştir . Bu vesileyle Maho Ağa karikatürleştirilmiş , korkulacak bir şey olmaktan çıkarılmıştır . Ağa hakkında “ faşo ” başlık parası hakkında “ bu düzen yıkılacak !” diyen Feyzo , belki
47