Konsumidó Alertá Volumen 33, yuni/yuli 2017 | Page 5

DEN CHIKí

saka mihó

Probecho di bo maleta

di bo maleta

BUK BO PASASHI KONSIENTE

Si bo ta buk un ticket via internèt, kòrda kontrolá tur informashon promé bo konfirmá bo reservashon. Un fout òf deskuido chikí, por ponebu pèrdè bo reservashon òf por kostabu tempu i sèn pa koregí esaki. Probechando di tíketnan den speshal?

Tene kuenta ku den mayoria kaso e ticket aki ta non-refundable, non-negotiable i non-transferable. Esakinan kier men ku si un kos pasabo i bo no por bula mas, bo ta pèrdè bo sèn.

• Informá i planeá bo fakansi ku tempu. Tene semper

tres regla básiko na mente: transportashon,

akomodashon i alimentashon.

• Kompará e servisio ku kompanianan ta duna. Sea

konsiente ku bon informashon ta bo mihó aliado pa

hasi bo eskoho na un manera inteligente.

• Hasi bo reservashon ku antisipashon. Speshalmente

e parti di transportashon (kua linea aéreo) i

hospedahe (kua hotèl); vooral den lunanan ku ta

mas drùk, ta importante pa bo reservá na tempu..

• Plania adelantá kuantu sèn bo tin pensa pa gasta

durante bo vakashon. Bo ta bai pa shòp of djis pa

konosé un pais nobo? Tene kuenta ku kada opshon

ta eksihí un otro presupuesto. Kòrda tene bo mes na

esaki.

• Bo no sa ki ora ta mihó ora pa biaha? Un vakashon

den “low season” semper ta sali bo mas bentahoso.

Normalmente e temporada ei ta mas ketu i bo por

haña mihó preisnan.

• Si bo ta biaha ku mucha, skohe adelantá

atrakshonnan ku ta kuadra ku nan edat. Un museo

na ta meskos ku un parke di atrakshon. Tene kuenta

ku nan deseonan tambe.

• Por último, promé ku bo disidí di reservá e vakashon

di bo soño, informábo tempran kua ta

dokumentunan nesesario pa bo por hasi bo biaha.

P.e. tin paisnan ku e biahero mester tin un visa,

otronan ta pidi papel di dòkter, tin pais ta eksihí un

pasaporte di algun luna bieu.

Planiando un bon fakansi pa abo i bo famia?

6 Tep pa un vakashon bon sigurá

Bon voyage!

DEN CHIKí

saka mihó

Probecho di bo maleta

di bo maleta

BUK BO PASASHI KONSIENTE

Si bo ta buk un ticket via internèt, kòrda kontrolá tur informashon promé bo konfirmá bo reservashon. Un fout òf deskuido chikí, por ponebu pèrdè bo reservashon òf por kostabu tempu i sèn pa koregí esaki. Probechando di tíketnan den speshal?

Tene kuenta ku den mayoria kaso e ticket aki ta non-refundable, non-negotiable i non-transferable. Esakinan kier men ku si un kos pasabo i bo no por bula mas, bo ta pèrdè bo sèn.

• Informá i planeá bo fakansi ku tempu. Tene semper

tres regla básiko na mente: transportashon,

akomodashon i alimentashon.

• Kompará e servisio ku kompanianan ta duna. Sea

konsiente ku bon informashon ta bo mihó aliado pa

hasi bo eskoho na un manera inteligente.

• Hasi bo reservashon ku antisipashon. Speshalmente

e parti di transportashon (kua linea aéreo) i

hospedahe (kua hotèl); vooral den lunanan ku ta

mas drùk, ta importante pa bo reservá na tempu..

• Plania adelantá kuantu sèn bo tin pensa pa gasta

durante bo vakashon. Bo ta bai pa shòp of djis pa

konosé un pais nobo? Tene kuenta ku kada opshon

ta eksihí un otro presupuesto. Kòrda tene bo mes na

esaki.

• Bo no sa ki ora ta mihó ora pa biaha? Un vakashon

den “low season” semper ta sali bo mas bentahoso.

Normalmente e temporada ei ta mas ketu i bo por

haña mihó preisnan.

• Si bo ta biaha ku mucha, skohe adelantá

atrakshonnan ku ta kuadra ku nan edat. Un museo

na ta meskos ku un parke di atrakshon. Tene kuenta

ku nan deseonan tambe.

• Por último, promé ku bo disidí di reservá e vakashon

di bo soño, informábo tempran kua ta

dokumentunan nesesario pa bo por hasi bo biaha.

P.e. tin paisnan ku e biahero mester tin un visa,

otronan ta pidi papel di dòkter, tin pais ta eksihí un

pasaporte di algun luna bieu.

Planiando un bon fakansi pa abo i bo famia?

6 Tep pa un vakashon bon sigurá

Bon voyage!

Kon sigur bo toaya femenino ta?

Un konsumidó preokupá ta puntra: E elementonan kímiko ku ta wòrdu usá den toayanan femenino i tampon pa wanta holó ta malu pa salú?

Kontesta:

Supstansianan pa duna holó (geurstoffen) ta algu komun den produktonan di kuido. Den tur tipo di produkto bo ta haña nan. Den shampo, deodorante, pasta di djente, perfume I tambe den make up. Den mayoria kaso nan tin kontakto direkto ku e hende su kueru. Na Europa pa mas ku 40 aña kaba tin regulashonnan riba e tereno aki pa garantisá ku e produktonan aki ta sigur pa salú di hende.

Por ehèmpel na Hulanda, Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) ta esun ku ta monitoriá si fabrikantenan ta tene nan mes na leinan stipulá. Pues e kompania ku ta trese un produkto riba merkado mester ta unu rekonosé i e ingredientenan usá den e produkto mester ta konosí i aseptá pa NVWA. Mirando ku e produktonan di uso aki ta pasa de un proseso di kontròl fuerte, e konsumidó por tin e siguransa ku ora un produkto Hulandes subi merkado, básikamente e ta un produkto safe pa usa.

Dòkter di kas mester

duna karta di referensha?

Mi dòkter di kas no ke duna un karta di referensia pa kardiólogo. Mi por oblig’é di tal manera ku e ta hasi esaki tòg?

Kontesta:

Bo no por obligá bo Dòkter di kas di hasi esaki. Dòkter di kas por ninga di traha un karta pa mandabo un kardiólogo si e haña ku no tin motibu médiko pa esei. E tin ku duna splikashon si dikon e ta haña ku e karta ei no ta na nodi. Si bo no ta di akuerdo ku esaki i un kombersashon ku e dòkter di kas no ta yega na un solushon, tuma kontakto ku e instansha kaminda bo por keha un dòkter di kas. Tuma kontakto ku 'insepectie voor de volksgezondheid. Nan lo por tuma kontao ku bo dòkter di kas i infomá un ke otro.